Is basisinkomen onbetaalbaar of asociaal?

Een basisinkomen dat hoog genoeg is om aan alle behoeften van echt iedereen tegemoet te komen, moet wel erg hoog zijn. Maar we kunnen toch zorgen dat het grootste deel van de mensen wel genoeg heeft? En daarnaast zorgen voor beperkte aanvullingen?

Er is een groot aantal argumenten voor basisinkomen.
Ook zijn er veel tegenwerpingen, die meestal uitstekend weerlegd kunnen worden.
Zie dit overzicht. Reacties en aanvullingen zijn welkom via dit contactformulier

Onderstaand komt een vaak gehoord misverstand aan de orde

Basisinkomen is onbetaalbaar of asociaal

Toelichting
Basisinkomen wordt ook gegeven aan degenen die nu niets krijgen. Het moet liefst ook zo hoog zijn dat alle bestaande voorzieningen kunnen vervallen zonder dat iemand er op achteruit gaat.
Dart kost heel veel en dat moet allemaal opgebracht worden door de degenen die betaald werk verrichten. De belasting zal dan torenhoog worden.
Of het basisinkomen is veel te laag om van te kunnen leven.

Weerlegging
In deze redenering zitten minstens drie misverstanden:

  • een verstandige combinatie van een bescheiden basisinkomen en aanvullende voorzieningen voor een beperkte groep mensen kan niet
  • basisinkomen kan alleen maar gefinancierd worden door de belasting op betaalde arbeid te verhogen. Andere vormen van belastinginning (of zelfs geldschepping) bestaan niet
  • basisinkomen kost alleen maar geld. Er staan geen opbrengsten tegenover.

Zodra deze misverstanden onderkend zijn, kunnen we serieus met elkaar in gesprek over de te bepalen hoogte en de aanvullende voorzieningen die nodig zijn voor degenen voor wie het bepaalde bedrag onvoldoende is.

Waarom zou zo’n genuanceeerde benadering niet kunnen worden gevonden? Inderdaad, een basisinkomen dat hoog genoeg is om aan alle behoeften van echt iedereen tegemoet te komen, moet wel erg hoog zijn. Maar we kunnen toch zorgen dat het grootste deel van de mensen wel genoeg heeft? En daarnaast zorgen voor beperkte aanvullingen?
Ruwe berekeningen die al zijn gemaakt laten zien dat dit mogelijk moet zijn. Zie bijvoorbeeld Genoeg gerekend, basisinkomen is financierbaar.
Dat zou voldoende aanleiding moeten zijn om dit meer gedegen te gaan verkennen.

Waarom zouden de eventuele meerkosten van basisinkomen alleen uit de inkomstenbelasting betaald moeten worden?
Er zijn diverse andere bronnen denkbaar:

  • bezuiniging op overbodig beleid,
  • eerlijker belasten van grote bedrijven en beleggers,
  • belasten van digitale betaaltransacties,
  • belasting op consumptie, eventueel te relateren aan milieuschade,
  • besparingen op maatschappelijke kosten (zoals minder ziekteverzuim, minder criminaliteit, minder zorgkosten),
  • hogere arbeidsparticipatie,
  • meer (zinvolle) economische groei.

Argument Mt6
Invalshoek Misvattingen
Oorspronkelijke publicatie op deze website in Bezwaren basisinkomen: Misvattingen