Dit plan voor een basisinkomen kan de verkiezingen winnen
Er is geen twijfel mogelijk dat we een basisinkomen in Canada kunnen bekostigen. Van slechts 5 % van de totale uitgaven van de regering in 2020, had een Gegarandeerd Basisinkomen uitbetaald kunnen worden van ongeveer $1.500 per maand voor alleenstaanden en $2.150 per maand voor samenwonenden.
Dit blijkt uit een uitgebreide studie van het Parliamentary Budget Officer (PBO).
Het PBO is het parlementaire bureau in Canada dat onafhankelijke en onpartijdige economische en financiële analyses maakt. In de studie kwam naar voren dat een basisinkomen 1,6 miljoen families boven de armoedegrens kan helpen en het leven kan verbeteren van nog eens 7,4 miljoen Canadezen, waarvan de meesten werken. Het basisinkomen geeft een vloer onder de voeten van de Canadezen, zodat ze goed door deze tijd van transitie heen kunnen komen.
Wij hebben een plan gemaakt voor een Gegarandeerd Basisinkomen. Een plan dat ingezet kan worden om de verkiezingen in Canada mee te winnen. Mocht dat lukken dan kan het plan verder gaan groeien, met als uiteindelijk doel het opheffen van armoede.
In de gesprekken die momenteel worden gevoerd over het bekostigen van een basisinkomen, komen drie opties naar voren, die ook gecombineerd kunnen worden :
- De inkomstenbelasting verhogen
- De omzetbelasting verhogen
- Belastingvoordeel opheffen
De eerste twee opties zullen niet makkelijk geaccepteerd worden door Canadezen die gewoon hun geld verdienen met werken. En deze twee opties toepassen op alleen de allerrijksten levert niet genoeg op. Belastingvoordeel opheffen is haalbaar, het PBO heeft hier een berekening van gemaakt, maar het zou toch betekenen dat iedereen wat meer belasting gaat betalen, inclusief de lagere en middeninkomens.
De meeste Canadezen staan achter een basisinkomen, maar niet als dat betekent dat ze meer belasting moeten gaan betalen. Om het vertrouwen van de Canadezen te winnen, zodat zij gaan stemmen op een partij die het basisinkomen wil invoeren, moet er bewijs op tafel komen dat het bekostigd kan worden zonder dat de grote meerderheid van de bevolking erop achteruit gaat. Daarnaast moeten mensen ervan overtuigd worden dat de economie niet inkrimpt, maar er juist sterker en productiever door wordt.
Aldus hebben we een plan gemaakt dat aan de volgende criteria voldoet :
- Inkomens van $100.000 of lager blijven onaangetast (91 % van de belastingbetalers en zelfs de meeste inkomens van $150.000 zullen geen hinder ervaren (96 % van de belastingbetalers).
- Ondernemerschap of investeren met eigen geld wordt niet ontmoedigt, maar kan gewoon doorgaan. Economische groei wordt juist aangemoedigd.
- Het is haalbaar : het kan toegepast worden binnen het huidige belastingsysteem
Het plan laat zien dat het mogelijk is om miljoenen Canadezen geld te geven dat zij naar eigen inzicht kunnen besteden of investeren, zonder dat de grote meerderheid meer belasting hoeft te betalen en zonder dat de economische productiviteit van Canada erop achteruit gaat.
Een deel van het basisinkomen kan bekostigd worden door het belastingvoordeel, waar bepaalde bedrijven en welvarende particulieren van profiteren, af te schaffen. Dit zijn bedrijven en particulieren die alsmaar rijker en welvarender worden, maar daarmee een groeiende inkomensgelijkheid in de hand werken. Door het afschaffen van het belastingvoordeel ontstaat er een belastingsysteem dat veel eerlijker is.
Netto kosten van het basisinkomen : 51 miljard dollar
Het PBO heeft in 2022 een schatting gemaakt van de bruto kosten voor een basisinkomen met het Ontario Basic Income Pilot programma. De kosten komen neer op 81 miljard dollar bruto.
Dit bedrag garandeert alle Canadezen in de leeftijd van 18 tot 64 jaar een inkomen van tenminste 75 % van het minimum loon, oftewel $18.300 per jaar voor een alleenstaande en $ 25.900 per jaar voor samenwonenden.
We beseffen dat een percentage van 75% van het minimum loon nog niet genoeg is om de armoede helemaal op te heffen, het zou de armoede terugdringen tot 50%. Maar we maken toch gebruik van deze berekening, omdat het op dit moment de meest officiële berekening is, die ook door parlementsleden wordt aanbevolen.
In hetzelfde verslag maakte het PBO een schatting van 30 miljard dollar aan inkomsten van de regering en de provincies dat kan worden afgetrokken van de bruto kosten. Aldus blijft er een bedrag over van 51 miljard dollar netto dat nodig is om het basisinkomen te bekostigen.
Bruto kosten voor een basisinkomen 81 miljard dollar
Compensatie door regering en provincies 30 miljard dollar———————————————————————————
Netto kosten voor een basisinkomen 51 miljard dollar
Netto kosten vallen waarschijnlijk nog lager uit
We zijn dus uitgekomen bij netto kosten van 51 miljard dollar, maar nieuw onderzoek toont aan dat het in realiteit nog wel eens veel lager zou kunnen uitpakken. In het netto bedrag zijn namelijk de aftrek van onkosten voor armoedebestrijding ( het enorme bedrag van ruim 80 miljard dollar per jaar ), niet meegenomen. Ook de belastingopbrengst van duizenden nieuwe banen en baantjes die ontstaan door het invoeren van een basisinkomen is in deze berekening niet meegenomen. Dit komt nog eens neer op een bedrag van 10 miljard dollar.
Kosten voor armoedebestrijding
De kosten voor armoedebestrijding in Canada zijn geschat ergens tussen 73 miljard tot 86 miljard dollar per jaar. Hierbij inbegrepen zijn de oplopende kosten voor ziekenzorg, rechtszaken en sociale hulpverlening, alsmede de kosten van armoede die van generatie op generatie worden doorgegeven, waardoor de productiviteit alsmaar meer omlaag gaat en tot systemische armoede leidt. Deze schatting is in 2008 gepubliceerd door de Vereniging van Voedselbanken in Canada.
Sindsdien zijn de kosten voor armoedebestrijding alleen nog maar verder gestegen, waardoor een schatting van 80 miljard dollar hoogst waarschijnlijk nog aan de lage kant is.
Een basisinkomen zou deze kosten van armoedebestrijding in Canada enorm omlaag brengen.
Toch hebben we dit niet meegenomen in de netto berekening, omdat het voor een regering moeilijk is om besparingen mee te nemen in het plaatje. De besparingen op kosten tegen armoedebestrijding zullen vooral zichtbaar worden op provinciaal en gemeentelijk niveau, maar niet direct terug te vinden zijn in een landelijk regeringsprogramma.
Potentiële opbrengst door economische groei : 10 miljard dollar of meer
Het invoeren van een basisinkomen stimuleert economische activiteit. Er zullen duizenden nieuwe banen en baantjes bijkomen, die naar schatting een belastingopbrengst van 10 miljard dollar zullen opleveren.
Belasting moeten betalen kan economische activiteit belemmeren, maar in dit geval kan de opbrengst zo effectief worden gebruikt, dat het de economie juist stimuleert. De verandering in het belastingsysteem dat wij voor ogen hebben, zorgt ervoor dat het belemmerende effect wordt geminimaliseerd. Wij willen de gebieden in de economie opspeuren waar geld wordt opgepot en niet productief wordt gebruikt en dat geld productief maken door het uit te delen aan alle huishoudens. De huishoudens gaan het uitgeven en ermee investeren, zodat de economie wordt gestimuleerd.
Dit zal een vermenigvuldigend effect hebben op de economie, omdat iedere dollar die geïnvesteerd wordt in het basisinkomen een economische stimulans geeft die groter is dan die ene dollar. We zien dat bijvoorbeeld gebeuren in het programma Canada Child Benefit, A Basic Income for Families. Iedere dollar geïnvesteerd in dat programma zorgt voor een economische groei van 2 dollar, waarbij 55 cent belastinggeld is gewonnen.
In alle situaties kunnen voorspellen wat de belastingopbrengst zal zijn, is wel lastig, want het hangt er helemaal vanaf waar het geld vandaan komt waarmee het basisinkomen is bekostigd. Om die reden hebben we deze opbrengst niet meegenomen in de berekening.
Er zijn vele mogelijkheden om een basisinkomen te bekostigen
We hebben laten zien dat de werkelijke kosten voor een basisinkomen in realiteit lager liggen dan het geschatte bedrag van 51 miljard dollar. Zelfs als we aftrek van kosten voor armoedebestrijding en de opbrengst door economische groei niet meenemen in het verhaal, zijn er vele mogelijkheden die aan onze drie criteria voldoen : 1. geen verhoging van belasting voor de meerderheid van de Canadezen. 2. geen negatief effect op privé investeringen of economische groei. 3.veranderingen kunnen plaatsvinden in het huidige belastingsysteem.
Een groot aantal mogelijkheden is opgenomen aan het eind van het originele artikel, er is ook een uitgebreide spreadsheet.
Conclusie : We kunnen een basisinkomen bekostigen, de enige vraag is of de politiek het ook wil
We hebben meerdere mogelijkheden laten zien voor het financieren van een basisinkomen met een opbrengst van ruim 52 miljard dollar. Meer dan genoeg om het ook werkelijkheid te laten worden. De vraag is dus niet of we het kunnen betalen, de vraag is of de politieke wil er komt om het gewoon te gaan DOEN!
Terwijl een meerderheid van de Canadezen voorstander is van basisinkomen, laten peilingen zien dat de meesten daarniet meer belasting voor willen betalen. Maar de meesten vinden ook dat degenen die daar wel voor kunnen betlaen – de rijkeren in Canada – daar ook voor zouden moeten betalen.
Bron: Angus Reid
Als we meer politieke steun willen verwerven voor basisinkomen, is het belangrijk dat we financieringsmogelijkheden vinden die niet belasting verhogend werken voor de meerderheid van de Canadezen.
Ons plan voldoet daaraan en verzekerd doorgaande economische groei voor ons land en onze inwoners.
Vertaling en bewerking Amarenske de Jong, oktober 2022
Bron: UBI Works, juli 2022, How to Pay for Basic Income in Canada. Who pays? Probably not you.
Zie ook: Basic Income: Some Policy Options for Canada.
