08. Bezwaren basisinkomen: Belangen

Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen.
De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties voor de sociale zekerheid staat op de tocht.
Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang bij,
De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

In het kader van het project basisinkomen van het NPI werk ik aan een verzameling bezwaren tegen het basisinkomen. Ik heb er circa 50 verzameld en gerubriceerd in 11 thema’s, zie  Bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan.

Iedereen wordt van harte uitgenodigd deze bezwaren aan te vullen, ook de toelichting daarbij en uiteraard de weerlegging of relativering.

Het thema Belangen is inmiddels voorlopig af. De overige thema’s volgen in een rustig tempo.
Zie hieronder voor de tekst onder dit thema. Voor bijstellingen in de toekomst zie de tekst op de NPI-site.

Korte melding van de bezwaren:


Uitwerking

Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen

Toelichting
Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen.
Buiten de directe werkgelegenheid en machtspositie van degenen die daar werken, wordt ook gesteld dat met het afbreken van de vakbond er geen tegenwicht meer is tegen plannen die ‘rechts’ in de toekomst zal bedenken om de sociale zekerheid af te breken. Het resultaat van ruim een eeuw sociale strijd wordt daarmee vernietigd.
Deze argumenten hoor je bij een aantal linkse Vlaamse auteurs. In Nederland leven deze argumenten bij velen in de SP.

Weerlegging
De geschetste weerstanden bij de vakbonden leven inderdaad, maar het is maar de vraag of deze sterk overheersen.
De bestaansonzekerheid in onze huidige maatschappij gaat ook leden van de vakbond niet ion de koude kleren zitten. Terwijl deze tekst wordt gepubliceerd (eind 2017) zien we zowel bij FNV as CNV discussies over basisinkomen. De voorzitter van de Unie is een verklaard voorstander van basisinkomen.
Als vakbonden zich omvormen tot een organisatie die ook opkomt voor anderen dan hun traditionele achterban (betaalde arbeiders) kunnen deze tegenwicht blijven bieden tegen plannen van ‘rechts’ om de leefomstandigheden van de minstbedeelden te verslechteren. De bonden kunnen dan  alle energie in die overgebleven kwesties kunnen steken, omdat de basisstrijd al gestreden is. Overigens kunnen daarvoor ook nieuwe organisatievormen ontstaan, ook via de sociale media.
Angst dat rechts de absolute macht grijpt en de minstbedeelden zal afknijpen is overdreven – voor grote veranderingen is ook steun van het midden nodig en dat vereist gematigdheid.

De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties voor de sociale zekerheid staat op de tocht

Toelichting
De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties (zowel landelijk als bij gemeenten) en een deel van de belastingdienst voor de sociale zekerheid staat op de tocht

Weerlegging
Dit bezwaar snijdt ongetwijfeld hout. Basisinkomen kan als bedreiging ervaren worden door degenen die nu hun brood verdienen aan de uitvoering en de controles in de huidige sociale zekerheid en bij de belastingen.Maar als dat werk overbodig gemaakt kan worden, is het zinloos of zelfs op het randje van frauduleus om daar mee door te gaan. Ook betrokkenen krijgen dan een basisinkomen en alle ruimte om meer zinvolle bezigheden te zoeken, al dan niet betaald.

Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang bij

Toelichting
Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang. Dat geldt voor de hele maatschappelijke bovenlaag: politici, bestuurders, werkgevers, topambtenaren en besturen van grote organisaties

Weerlegging
Dit bezwaar veronderstelt een coherente statische elite. De geschiedenis leert dat dat onzin is. Vroeger of later gebeurt er iets waardoor de elite de macht verliest of uiteen valt. Voorstanders van basisinkomen moeten dan ook op zoek gaan naar voordelen van basisinkomen voor iedereen om bondgenoten te vinden van laag tot hoog. Gezien de vele voordelen van basisinkomen, zoals een beter functionerende economie, minder sociale onrust, minder criminaliteit, lager ziekteverzuim, enz., is dat niet zo moeilijk.
Onderkend moet worden dat dat niet vanzelf gaat en best wel eens een zaak van zeer lange adem kan zijn.

De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

Toelichting
De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

Weerlegging
Dit is een bezwaar met weinig inhoud. Zolang niet gespecificeerd wordt waarom iemand tegen is, kunnen we hier weinig mee.
De oplossing is dan ook in gesprek gaan met mensen die tegen zijn, vragen e=waarom en nagaan of die argumenten houd snijden of weerlegd kunnen worden.
Als dat in voldoende mate gebeurt, vervalt het bezwaar ook omdat dan de meerderheid voor is.
Vermoedelijk hebben veel mensen er nog weinig over nagedacht. Ook gerenommeerde tegenstanders geven nogal eens blijk van onvoldoende kennis. Er is vooral sprake van emotionele weerstand, meestal verpakt in rationeel klinkende argumenten die bij nadere beschouwing weinig doel treffen.
Waarschijnlijk hebben de meeste mensen er momenteel nauwelijks een oordeel over. Een brede maatschappelijke discussie, liefst op basis van gedegen onderzoek, kan daar verandering in brengen.
Pas daarna kan je goed meten hoeveel mensen voor of tegen zijn.

Uitleg

Dit is een onderdeel van een (project om te komen tot een) overzicht van bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan. Zie de hoofdpagina op de NPI-site.

Eerder verschenen op de VBI-site de volgende onderdelen:

Reyer Brons, 4-1-2018