Boekbespreking Basisinkomen en soeverein geld

Johan Horeman las het boek ‘Basic Income and Sovereign Money, The Alternative to Economic Crisis and Austerity Policy’ van Geoff Crocker.
Het boek geeft geen totaaloplossing voor het Basisinkomen. Het geeft interessante oplossingsrichtingen voor een deel van de discussie.
Hij is blij met dit boek over een heel interessant facet van het basisinkomen, en de mogelijkheid het te financieren met soeverein geld.

Een uitdagende titel, centrale vraag. Wat is geld en waartoe dient een basisinkomen. Deze analyse laat zien dat deze combinatie de economische crises en bezuinigingen zoals we die kennen uit het recente politiek beleid kunnen voorkomen.

Het onderwerp, de uitwerking en de schrijver. Ik heb genoten van de combinatie. Het kernargument is dat de technologie, die niet te stoppen is, leidt tot meer productiviteit waardoor dezelfde hoeveelheid of meer met minder mensen geproduceerd kan worden. De structuur van de verdeling van de inkomsten leidt tot een dalend aandeel van de lonen en onvoldoende koopkracht om de productie te kopen. Dat leidt tot een hoop onverdiend inkomen dat op een andere weg bij de consument moet komen. Dat doet het als pensioenen, uitkeringen, dividenden en consumentenkredieten. De roep om uitkeringen creëert tekorten bij de overheid en staatsschulden die nooit meer terugbetaald kunnen worden. Hetzelfde geldt voor de niet-duurzame schulden van huishoudens die nooit meer uit het dalende loonaandeel van de productie kunnen worden terugbetaald. Dit leidt tot wantbetaling waardoor de kern van de financiële sector, de inbare schuld, wegsmelt en tot een economische crisis leidt. Regeringen reageren door te bezuinigen waardoor de economie krimpt en ongelijkheid groter en armoede intensiever worden.

De combinatie van kapitaal en arbeid, én de technologische vernieuwing leiden tot een verandering in de combinatie van inkomens. Minder werkenden waardoor minder looninkomens in de maatschappij komen.

De neoklassieke economie gaat uit van een aanpassingen van de lonen waardoor er meer geïnvesteerd zal worden. Investeringen vragen om koopkrachtige vraag en die wordt minder als de lonen dalen, of niet voldoende stijgen. Deze combinatie creëert de volgende crisis. Een gespleten arbeidsmarkt met een steeds kleinere groep die goed verdient, “een kleine goed gebekte elite”, en steeds minder consumeert, en een steeds grotere groep met andere vaardigheden, lagere lonen en armoede. Deze combinatie van tegengestelde factoren leidt tot een totaal (geaggregeerd) resultaat met een crisis en onoverkoombare schulden.

In de huidige samenleving hebben mensen die niet genoeg verdienen onverdiend inkomen nodig. Onverdiend inkomen bestaat uit pensioenen, uitkeringen, dividenden en leningen. De geschiedenis leert dat de dividenden zijn gestegen, de schulden zijn gestegen en de banken hebben gefaald, economische crisis, bezuinigen, etc..

De oplossing is dat het inkomen dat mensen tekort komen om te kunnen overleven met een basisinkomen wordt aangevuld. Het BBP-mogelijk moet het BBP-feitelijk worden door basisinkomens uit te keren. Bezuinigen zorgt niet voor gebruik van de productiecapaciteit. Het zorgt hooguit voor meer schuld en minder productie. De oplossing van Keynes was, zorg dat er meer vraag is zodat de productiecapaciteit wordt gebruikt.

Die vraag kan gefinancierd worden door als staat renteloze leningen aan te gaan ter grootte van de niet benutte productiecapaciteit. Leningen ter grootte van het verschil BBP-mogelijk minus BBP-geconsumeerd. BBP-mogelijk is wat geproduceerd kan worden door inzet van alle beschikbare en inzetbare productiemiddelen, mensen en kapitaal. BBP-geconsumeerd is wat er feitelijke wordt verkocht, rekening houdend met wat er wordt verdiend en wat er wordt geleend. Het verschil tussen deze twee niet benutte productie, de verspilling, als basisinkomen of overheidsbesteding uit te beven gebruik je die productiecapaciteit wel. Dat geld creëer je door op voorhand de erop volgende groei en belastingen in te calculeren. Het uitgeven door de staat van dit nog niet gerealiseerde BBP is het creëren van soeverein geld. Door zorgvuldig de Moderne Monetaire Theorie te gebruiken kan de crisis voorkomen worden en de armoede bestreden. Zo combineer je Friedman en Keynes. Strengere financiële regelgeving is nodig. QE is een uiterst inefficiënt instrument om de vraag te stimuleren. Bezuinigingsbeleid creëert stagnatie in de economie en laat de armoede toenemen. Het boek illustreert dit uitgebreid.

Er moet geld gecreëerd worden om de economie te laten draaien. Dan kan gebruik gemaakt worden van de multiplier effecten van de consumptie en hoeven er geen duistere psychologische redeneringen van verwachtingen gehanteerd te worden om te verklaren dat logisch gedrag niet werkt. Het doordruppel effect van grote hopen geld bij de financiële elite werkt niet. Waarom? Omdat ze hoge rendementen willen, die kun je niet verwachten in een stagnerende economie. Lage rente werkt zo niet.

MMT, de Moderne Monetaire Theorie, wil armoede, ontbering en lage inkomens aanpakken via de werkgelegenheid. Ze vergeten dat effecten van de technologische ontwikkeling dit streven tegenwerkt. Garantiebanen en basisbanen werken ook niet als kansen op echte banen, dat is een illusie die naar iets grijpt buiten de economie.

Technologie, Werk en milieu zijn belangrijk. Technologie maakt mogelijk wat we 200 jaar geleden niet voor mogelijk hielden. Dat geldt ook voor werk. We hoeven niet van ’s morgen acht tot ‘s middags vijf op de werkplek te zijn. Machines en automaten doen dat werk voor ons. Mensen treden op waar hun menselijk talent noodzakelijk is en op tijden die gewenst zijn. Zoals dat Amerikanen 30-40% meer verdienen door 40% meer uren te maken dan Fransen die meer vrije tijd hebben. Er is meer tijd voor creatieve activiteiten en zelfverwerkelijking. Terwijl geld verdienen natuurlijk ook belangrijk blijft. Of dat nou gebeurt met trots, door vrienden of door collegialiteit. We kunnen minder werken en toch een leefbaar leven leiden dankzij de technologie. Tegelijkertijd kunnen we de leefomgeving leefbaar houden en biologisch verantwoord beheren.

Daarnaast staat de sociale rechtvaardigheid van het basisinkomen met een efficiënt en effectief systeem voor inkomensverdeling tegenover het huidige welzijn van de sociale zekerheid met opdringerige controles, hoge administratieve kosten, werken belemmerend en te laag om fatsoenlijk van te leven. Het lijkt op wraak van de welvarende maatschappij op hen die pech hebben.

Voor voorbeelden van basisinkomen wordt verwezen naar The Palgrave International Handbook of Basic Income en er wordt voor bewijs geput uit veel meer interessante studies van wereldformaat.

Het boek geeft geen totaaloplossing voor het Basisinkomen. Het geeft interessante oplossingsrichtingen voor een deel van de discussie.

Ik ben blij met dit boek over een heel interessant facet van het basisinkomen, en de mogelijkheid het te financieren met soeverein geld.

Johan Horeman,  juli 2020.

Basic Income and Sovereign Money, The Alternative to Economic Crisis and Austerity Policy.
Geoff Crocker, 2020
ISBN 978-3-030-36747-3 ISBN 978-3-030-36748-0 (eBook)
Published by Springer Nature Switzerland AG, Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland.
Er wordt gewerkt aan een vertaling naar het Nederlands.

Basic Income and Sovereign Money, The Alternative to Economic Crisis and Austerity Policy Boek omslag Basic Income and Sovereign Money, The Alternative to Economic Crisis and Austerity Policy
Geoff Crocker
non-fictie
Palgrave Pivot, under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
2020
Paperback, e-book
XIII, 98
https://www.palgrave.com/gp/book/9783030367473
978-3-030-36748-0 (eBook)
€ 51,99, e-book € 42,79
Johan Horeman

 

“This is a radical, thought-provoking book, which brings together debates that are often kept separate about basic income and 'sovereign money'. You might not agree with all of it, but it makes big arguments and does so with constructive intent: that of proposing alternative ways of organising our economy and welfare states.”

Nick Pearce, Director of The Institute for Policy Research, University of Bath, UK

“Though I have criticized modern money theory (MMT) for being too facile regarding the consequences of money financed deficits, I welcome this book’s advocacy of a universal basic income. MMT proponents have focused on the problem of employment. Geoff Crocker wants to shift the focus to basic income, and I believe he is right. We are in an era of transition. Employment was the fundamental problem of the 20th century. Income distribution will be the fundamental problem of the 21st century. We must begin transitioning the policy discourse now. In coming decades we will need both employment and basic income policy. It is good to have MMT advocates on board.”

Thomas Palley, independent economist, Washington, DC, USA

"Geoff Crocker's book is a very stimulating and provoking contribution to the discussion of how to define, identify, and finance basic income. It addresses very clearly the societal issue of a monetary basic income funding which will excite the discussion beside well --known tax proposals, and establishes the discussion on integrating basic income directly into crisis prevention and crisis solution."

Bernhard Neumärker, Götz Werner Professor of Economic Policy & Constitutional Economic Theory and Head of Freiburg Institute for Basic Income Studies (FRIBIS) at the University of Freiburg

The current economic system is dysfunctional, characterised by crises, austerity, excessive household and government debt, low pay, poverty, inequality, and ecological damage. This needs a radical re-think and re-engineering of the economic system. The standard explanation of the 2007 economic crisis is that banks behaved badly and governments failed to regulate. But policies of tighter bank regulation, quantitative easing, and austerity failed, and proved counter-productive. This book challenges this orthodox view. From a careful analysis of long-term economic data, it shows that earned income has inexorably fallen behind economic output, leading to huge increases in consumer debt, causing the crisis. Governments have sought to curtail deficit spending by socially harmful austerity policy. The answer is a universal basic income, funded by debt-free sovereign money, which also funds government social expenditure, always limited by economic output to avoid inflation. This book will appeal to policy makers, academic economists, think tank networks, and everyone who is concerned with the ongoing dysfunctionality of the current economic system.