Burgerbijslag: beter voor burgers

De regering trekt 17 miljard uit om armoede te bestrijden. Maar dit koopkrachtpakket lost de en bestaansonzekerheid niet op. Laten we iedere volwassene tot de AOW leeftijd nu eens een burgerbijslag van € 600 per maand geven en elk huishouden € 400.
Alle toeslagen en belastingkortingen kunnen dan in de prullenbak. Als je meer gaat werken ga je altijd meer verdienen.

De regering trekt 17 miljard uit om armoede te bestrijden. Het gaat om 5 miljard structureel geld en 12 miljard alleen voor 2023. Het minimumloon gaat omhoog met 10 % en ook de uitkeringen en de AOW stijgen met 10 %. Toeslagen zoals huurtoeslag en zorgtoeslag worden ruimer en belastingkortingen verhoogd. De inkomstenbelasting gaat iets omlaag. Dit klinkt allemaal niet verkeerd. Het enige wat de linkse oppositie zegt is dat het minimumloon nog meer omhoog moet. Op sociale media is er angst dat de middengroepen de dupe worden. Toch lost dit koopkrachtpakket de problemen van armoede en bestaansonzekerheid niet op. In tegendeel.

Het precariaat groeit

Het zijn lapmiddelen. Het gevolg is dat het dolgedraaide sociaalfiscale systeem nog meer vastloopt. Mensen komen er niet meer uit. Harder werken, meer uren draaien heeft nu al nauwelijks zin. Werken loont niet, wat de VVD ook beweert. Alleen als je duidelijk meer dan Modaal verdient. Parttimers die 4 dagen gaan werken ipv 2,5 dag gaan nauwelijks vooruit. Klassieke kostwinnaars met iets meer dan Modaal hebben netto ongeveer evenveel te besteden als bijstandsmoeders ( en vaders) en volgens sommigen zelfs minder…. Ook arbeidsongeschikten gaan er mogelijk op achteruit.
Bijstandsgerechtigden met een klein baantje worden helemaal dol van de bureaucratie. Het precariaat groeit. Dat is ongeveer eenderde van de bevolking met geen baan of geen vaste baan.

De structurele armoede blijft. Ook na het koopkrachtpakket.  Feitelijk zit 60% van Nederland – iedereen tussen bijstand en Modaal – helemaal vast. Het verschil in netto besteedbaar inkomen tussen Mien Modaal en Jan Bijstand wordt in 2023 nog kleiner.

Dit plaatje uit 2019 van Wouter Keller in EW, maakt duidelijk dat het netto verschil tussen mensen op bijstand en modaal  zeer gering is. Door de 2023 maatregelen van Rutte IV gaan met name mensen in de bijstand en op het minimumloon erop vooruit. Of juister geformuleerd minder op achteruit. Meer dan mensen met “half” loon of  een modaal inkomen. Op sociale media is er de terechte angst dat de middengroepen de dupe worden. Bijvoorbeeld als  je net buiten de energietoeslag valt heb je vette pech.

Laat vermogenden bijdragen

De echt rijken moeten meer mee gaan betalen. Daar is geen ontkomen aan. In de regeringsplannen gaan vermogenden een half miljard afdragen. Dat is een trendbreuk maar lang niet genoeg. De rijkste 1% bezit een kwart van het vermogen. Dat gaat om € 1.000 miljard. De bovenste 10% bezit 62% van het vermogen. € 2.500 miljard. Econoom Prof Bas Jacobs stelt voor om € 35 miljard aan vermogen jaarlijks af te romen. Dat is en bescheiden voorstel, omdat vermogen met 4 tot 5 % per jaar groeit! De stelling van de Franse econoom Piketty dat vermogen harder groeit dan de economie is inmiddels breed geaccepteerd. De onderkant komt niet meer rond en maakt steeds meer schulden.

Ook bedrijven mee laten betalen

De winsten van bedrijven klotsen over de plinten. MKB gaat nu wat meer winstbelasting betalen, maar dat wordt grotendeels weer direct naar het MKB teruggesluisd. Het grote bedrijfsleven ontspringt de dans op misschien de energiebedrijven na.

Burgerbijslag

Als we iedere volwassene tot de AOW leeftijd nu eens een burgerbijslag van € 600 per maand geven en elk huishouden € 400 euro. Dan begint een alleenstaande met € 1.000 en een stel met € 1.600 euro. Om te zorgen dat de hogere middeninkomens en de hoogste inkomens niet het meest profiteren, veranderen we huidige stelsel met een laag tarief van 36 %  en een hoog tarief van 49,5 %.  95 % ven de mensen (tot AOW leeftijd) valt onder dit lage tarief. Slechts 5 % betaalt 49,5 %. We voeren vier belastingschijven in. Deze lopen op van circa 35 % tot circa 60 %. Daarnaast halen we 15 miljard op bij vermogenden en bedrijfswinsten.

Geen financiële stress meer

Alle toeslagen en belastingkortingen kunnen met een burgerbijslag in de prullenbak. Als je meer gaat werken ga je altijd meer verdienen. Als je je precaire baantje als jongere zat bent en je weer wilt gaan leren, dan doe je dat! Dit gebeurde in een recent experiment in Canada. Burgerbijslag zal resulteren in opwaartse druk op de lonen, met name aan de onderkant van het loongebouw. Slechts 6 % werkt voor het minimumloon. Verhoging van het minimumloon heeft daarom slechts een beperkt effect op de lonen. Burgerbijslag werkt beter voor het precariaat van flexwerkers, werkende armen, jongeren  en uitkeringsgerechtigden.  Zij worden bevrijd van financiële stress. Hun geestelijke en fysieke gezondheid verbetert. Dat is de conclusie van alle experimenten met basisinkomen. Zelfs het vertrouwen in de overheid en de politiek neemt toe zo bleek in het Finse experiment.

Opwaartse druk op de lonen

Een duidelijke meerderheid van de bevolking heeft dan twee benen om op te staan: burgerbijslag & betaald werk. Vervelend, naar en slecht betaald werk zal minder gedaan worden. Ondernemers zullen eindelijk meer loon gaan betalen. Mensen met bullshit banen gaan wat beters doen met hun leven. Op zoek naar een zinvollere baan, of zelf ZZPer of ondernemer worden.

Burgerbijslag is van ons

De overheid krijgt met een burgerbijslag systeem een nieuw knop om aan te draaien. Het wordt dan mogelijk om iedereen wat extra’s te geven.  Zoals nu met de inflatiecrisis en eerder met de  Corona problemen. De angst van velen dat de politiek de bedragen van burgerbijslag omlaag gaat schroeven is niet terecht. Partijen die burgerbijslag willen verlagen zullen door de groningenkiezers worden afgestraft. In Alaska, waar iedere burger jaarlijks een zeer bescheiden basisinkomen krijgt, zijn politici die voorstelden om dit systeem af te schaffen niet herkozen. De burgers van Alaska beschouwen het Alaska dividend als hun eigendom. Burgers van Nederland gaan burgerbijslag als van hen beschouwen en niet van de politici.

September 2022, Alexander de Roo, Voorzitter Verenging Basisinkomen

Bijlage: Burgerbijslag meer details

Onderstaande tabel van Senator Martin van Rooijen (50PLUS)  maakt duidelijk dat de 10 miljoen werkenden flinke inkomensafhankelijke belastingvoordelen hebben. De algemene heffingskorting (AK) geldt voor iedereen, de arbeidskorting alleen voor betaald werkenden. Maar dat is tegenwoordig bijna iedereen.

Tot modaal gaat het om € 6.000 per jaar, € 500 euro per maand. Dat kun je ook rechtstreeks als een gedeeltelijk basisinkomen uitkeren! Daar bovenop komt de ruim € 100  zorgtoeslag per maand. Tezamen ongeveer € 600. Mensen met een bovenmodaal inkomen krijgen minder of geen belastingkortingen en ook nauwelijks toeslagen, maar starts wel € 600 per maand. Dat romen we af met een inkomensbelastingsysteem met vier schijven van circa 35 % voor de minst verdienenden tot circa 60 % voor topverdieners.

De € 400 woontoeslag voor zowel alleenstaanden als meer persoonshuishoudens is ter vervanging van de huurtoeslag en de hypotheekrente aftrek. De maximale huurtoeslag gaat nu richting € 400. Gemiddeld nu circa € 200. Mensen met een lage huurtoeslag of weinig hypotheekrenteaftrek gaan er duidelijk op vooruit.

Dit systeem van burgerbijslag geldt voor volwassenen tot de AOW leeftijd. Mensen met AOW hebben al een soort basisinkomen.