Commissie Borstlap. Iedereen FLEX, niemand blij

Werknemers met een vaste baan zijn niet blij, want zij kunnen nu sneller ontslagen worden. Zelfstandigen zijn meer geld kwijt aan belastingen. Ze moeten naar een geen vaste baan, maar krijgen die niet want het MKB kijkt wel uit om zoveel mensen in vaste dienst te nemen.
Wat dan wel? Geef iedereen een basisinkomen. Dat geeft de zekerheid van een vaste vloer. Werknemers zullen dan ook flexibeler worden.

De commissie Borstlap (Commissie Regulering van Werk) presenteerde op 23-1-2020 haar eindrapport. Met een totale hervorming van de spelregels op de arbeidsmarkt moet de kloof tussen werknemers, zelfstandigen en flexwerkers worden gedicht. Dat vergt ingrepen in de loonbelasting, in het arbeidsrecht en in de sociale zekerheid.
Het rapport kunt u hier downloaden, zie ook een samenvatting in de Volkskrant Vergaand advies aan kabinet: iedereen wordt weer werknemer.
Een gedegen kritiek op vrijwel alle aanbevelingen verscheen van de hand van Sascha Janssen onder de vragende titel WILLEN WIJ WERKEN IN HET LAND VAN DE COMMISSIE BORSTLAP?

De voorzitter van de VBi, Alexander de Roo heeft in de pers en op de sociale media als volgt gereageerd:

Feitelijk wordt iedereen FLEX, als de politiek dit advies volgt

De armoedeval wordt niet opgeheven. Voor 1980 had 80 % had een vaste baan en je inkomen groeide elk jaar met 2 of 3 %. Dat  gaf bestaanszekerheid. De neoliberale revolutie van Thatcher, Reagan en Lubbers maakte daar een einde aan. Sindsdien staan marktwerking en privatisering centraal.

Momenteel is dit totaal anders. Nu overheerst bestaansonzekerheid. Nog maar de helft heeft een vaste baan. De andere helft heeft een onzekere baan of geen baan. En het inkomen van de onderste 60 %  is er in 10 jaar Rutte nul procent op vooruit gegaan. Hoe hebben we zo kunnen afglijden? De laatste 40 jaar is de vakbeweging drastisch verzwakt. Van 35 % organisatiegraad naar 15 %. De Hema geeft nieuwe werknemers € 1.000 minder loon per maand dan de huidige  collega’s. De FNV kan het niet tegenhouden. De vakbeweging is niet langer in staat een vuist te maken. Vroeger was de vakbeweging sterk in grote bedrijven met veel werknemers. Die bestaan niet meer.

De kern van bestaansonzekerheid is  de armoedeval. Die treft niet alleen de ruim 1 miljoen armen, maar bijna 7 miljoen van de 13 miljoen volwassenen. Zij hebben een inkomen tussen bijstand en modaal aangevuld met toelagen. Als je 3 % meer verdient – normale  cao-loonstijging – dan houdt 60 % van NL daar niets aan over. Toeslagen en heffingskortingen worden lager. Minimaal tweede derde lager. Dan hou je nog maar 1 % over. Maar die ene procent wordt opgegeten door de inflatie. Bovenmodalen en topverdieners zijn er wel flink op vooruitgegaan in de afgelopen 10 jaar.

Niemand kan blij zijn met deze voorstellen:

  1. Werkgevers zijn NIET blij met deze voorstellen want zowel flex als zzp’ers worden duurder. De verenigde werkgevers hebben al duidelijk laten weten hier NIET mee in te stemmen.
  2. De 5 miljoen werknemers met een vaste baan zijn niet blij, want zij kunnen nu sneller ontslagen worden. Dat de FNV zich achter deze voorstellen schaart is DOM.
  3. De meeste van de 1 miljoen  ZZP’ers zijn niet blij, want zij zijn meer geld kwijt aan de belasting. Ook verliezen hun vrijheid omdat ze naar vaste banen worden gedwongen.
  4. De meeste van de 2 miljoen flexwerkers zijn ook niet bij, want zij krijgen tochgeen vaste baan.
  5. De ziektewet uitkering wordt nog maar voor 1 jaar betaald door de werkgevers. Nu 2 jaar. Wat gebeurt er na 1 jaar?

Kortom dit is de ultieme poging om weer terug te keren naar de situatie van voor 1980. Het zal niet lukken. Mensen zijn nu veel hoger opgeleid dan in 1980. Nu heeft al meer dan 40 % een HBO-diploma  of een afgeronde universitaire opleiding. Zij willen zelfstandiger werken en veel meer eigen baas zijn.  Voor 1980 was minder dan een kwart hoogopgeleid.

Verder is er geen toets uitgevoerd op de hoeveelheid bureaucratie die met deze voorstellen  is gemoeid. Je ziet allerlei conditionele bepalingen bij Borstlap die stuk voor stuk administratieve lasten zullen veroorzaken.
En er zijn geen veranderingen die leiden tot minder bureaucratie.

Ondernemende zzp’ers worden in de hoek van werknemers gedrukt. Dat zal ten koste gaan van het aantal zzp’ers dat doorgroeit naar een onderneming met personeel. Bedenk dat elke onderneming ooit is gestart door een of enkele zzp’ers.

Flexibele arbeid is zinvol bij incidentele problemen zoals ‘piek en ziek’, maar ook voor seizoensarbeid, projectgebonden werk e.d..

Dat wordt allemaal miskend in het rapport.

Basisinkomen is en blijft een belangrijke bijdrage aan de  oplossing voor deze problematiek.
Met een basiskomen krijgen Flex werkers en ZZP’ers een vaste vloer onder hun flexibele inkomsten. Mensen met een vaste baan zullen vaker en sneller wat anders gaan doen en flexibeler worden, maar wel op hun voorwaarden. EN de armoedeval verdwijnt.

Januari 2020