Het basisinkomen
De redenen voor een basisinkomen mogen duidelijk zijn, zie Gelijkheid. Daarom basisinkomen voor iedereen.
Hoe is het basisinkomen voor elkaar te krijgen, zonder dat de economie daaronder te lijden krijgt? Als iemand, zoals de minister president van Nederland, vrij spel zou krijgen om het basisinkomen in te voeren, dan was het simpel, mits de motivatie er is, maar zo werkt het niet in de politiek. Om het basisinkomen in te voeren, zullen er wellicht offers moeten worden gebracht, zoals elke verandering vraagt om offers. Offers van het oude, dat plaats moet maken voor het nieuwe. Het oude stelsel van uitkeringen en bijstand, AOW en andere sociale vangnetten, kan worden vervangen door één stelsel, goed voorbereid en doorgevoerd: Het basisinkomen.
Voor wie en waarom?
Het basisinkomen is voor elke aantoonbaar geboren Nederlander. Vanaf achttien (18) jaar krijgt de gerechtigde het basisinkomen. Mogelijk op voorwaarde dat in ieder geval één van de ouders minstens vijf jaar in Nederland een inkomen heeft genoten. Dit sluit een hoop inwonende Nederlanders uit, maar er moet een grens worden getrokken om de invoering en uitvoering van een basisinkomen een kans van slagen te geven. De Nederlanders die niet in aanmerking komen voor een basisinkomen, krijgen op normale wijze hun salaris uitbetaald door hun werkgevers of ontvangen hulp van de overheid in de vorm van het normale sociale vangnet.
Een basisinkomen voor elke geboren Nederlander, zodat er niet een volksmigratie komt, vanwege ‘gratis geld’. Als iemand al beslist om te emigreren naar Nederland vanuit het buitenland, dan is de procedure niet anders dan normaal. Heeft diegene vijf jaar gewerkt in Nederland? Dat is geweldig, maar het basisinkomen zal nooit voor hen zijn. Slechts voor hun kinderen, geboren in Nederland, word dit de norm. Uit eigen belang kunnen mensen dus niet naar Nederland komen, want een basisinkomen zal er voor hen nooit inzitten, tenzij hun geboorteland dit zelfde principe invoert.
Hoe en waarom?
“Dit kan niet slagen, het kost teveel geld!”, zal een tegenstander roepen. Hoe heeft dit kans van slagen? Het basisinkomen word betaald door elke werkgever, voor elke werknemer die zij in dienst hebben. Dit word betaald via een belasting aan de overheid, die het uitkeert aan alle gerechtigden. Het kan gezien worden als een uitkering zonder voorwaarden. De overheid betaalt het basisinkomen en de werkgever betaalt het loon dat overblijft na afdracht van de belasting. Daarbij ontstaat een verschil tussen wat de overheid ontvangt aan basisloon-belasting en wat zij uitbetaald aan basisinkomen. Dit verschil is op te vangen met wat nu uitgegeven wordt aan uitkeringen, bijstand, AOW, etc. en is een reeds bestaande uitgave van de overheid.
Op deze manier word de burger aan de overheid gekoppeld en krijgt de burger meer vrijheid om te gaan en te staan zoals deze dat goed dunkt. Zolang je aan de voorwaarde hebt voldaan van een basisinkomen, kan je deze nooit meer kwijt raken. De vermindering van de druk zorgt voor een betere levenstandaard. Stress is een ‘killer’, vooral wanneer je plotseling huis, baan, familie of gezin verliest. De vermindering van de stress van de angst voor armoede, zal zorgen voor een gezondere geestestoestand voor alle basisinkomen gerechtigden.
Hoeveel en waarom?
Voor de hoogte van het basisinkomen stel ik een leeftijdsafhankelijk systeem voor.
Een sleutel daarin is het BBP (thans iets meer dan € 800 miljard) gedeeld door 20 miljard, dat is dus nu circa € 40.
Deze sleutel moet jaarlijks opnieuw berekend worden op basis van het BBP van het voorlaatste jaar.
- Ouders of verzorgers van kinderen tot 18 jaar krijgen deze sleutel maal 8, dus circa € 320.
- Jong volwassenen van 18 tot 25 jaar krijgen de sleutel maal hun leeftijd, dus met 18 circa € 720, jaarlijks met € 40 oplopend tot € 1.000 bij 25 jaar.
- Volwassenen van 25 tot 45 krijgen ook 25 maal de sleutel, dus circa € 1.000.
- Omdat boven de 45 jaar de arbeidsmarkt lastiger wordt, stijgt het bedrag voor volwassenen tussen de 45 en de 60 jaarlijks met € 40. Voor 60 jarigen is dat dus € 1.600.
- Ouderen boven de 65 krijgen maandelijks 40 maal de sleutel, dus circa € 1.600.
Basisinkomen is voor iedereen. Voor elke Nederlander die gerechtigd is. Het basisinkomen kan in geen geval worden afgenomen. Als de ontvanger van het basisinkomen de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt, dan krijgt diegene een goede start, door een onvoorwaardelijke som geld elke maand gestort te krijgen. Dit haalt een hoop druk van de ketel. Op 18-jarige leeftijd is het basisinkomen dusdanig laag, dat werken voor extra loon ieder jaar word gestimuleerd.
De bedragen zijn op het BBP gebaseerd, zodat als het land floreert, de mensen een hogere basisinkomen krijgen.
Wat is het verschil met vandaag?
Het verschil met het huidige uitkering stelsel is dat het basisinkomen onvoorwaardelijk is. Je kan het niet kwijtraken. Er zijn minder tot geen excuses meer waarom je op straat zou belanden. Als je een basisinkomen hebt en onder bewindvoering komt te staan, is een woning veel gemakkelijker te regelen door de overheid. Het is geen stok om mee te slaan 
of een wortel voor de werknemer, zodat ze maar aan het werk gaan. Druk zetten heeft een averechts effect op de werklust. Als de Nederlander daar meer ademruimte in krijgt, ook zonder de angst om huis en haard kwijt te raken, zal het plezier in het leven toe nemen en is er meer ruimte voor zelf ontplooiing en dus voor nieuwe ideeën voor de samenleving. Het aantal mensen die genoegen neemt met slechts ‘de basis’ is vandaag de dag erg laag.
Rienk Kroese, juni 2022
Dit is een bewerking en een actualisering van een eerder verschenen tekst onder de titel Basis Income op de website RAVEN’S CALL
