In het artikel ‘Tax justice and the coronavirus’ door Nick Shaxson ziet Johan Horeman veel voorstellen die passen bij een invoering van basisinkomen.
Shaxson  vraagt hoe je de gevolgen van Covid-19 rechtvaardig kunt verdelen. Rijke landen hebben een overvloed aan middelen. Hoe deze middelen te verdelen is een politieke vraag. Belasting speelt daarbij een belangrijke rol.
Verminder de belasting voor de armen en de kwetsbaren, verhoog de belasting voor de rijken en de winstmakers. Winsten klotsen tegen de plinten, zorg dat ze betalen!
Nadat FNV uitkeringsgerechtigden een voorstel Basisinkomen (Bi FNV Ug) had geformuleerd, zoek ik teksten die deze benadering kunnen steunen en haal er uit wat nuttig is. Zo’n tekst is Tax justice and the coronavirus door Nick Shaxson (24-03-20).
Het artikel stond op de website van Tax Justice en haakt aan bij de discussie over de gevolgen van de Covid-19 pandemie.
Ik heb het vertaald naar het Nederlands: Fiscale rechtvaardigheid en het coronavirus (beschikbaar als PDF).
Er staan veel voorstellen in die  passen bij een invoering van basisinkomen. Niemand noemt het trouwens een pandemie van de internationale handelsontmoetingen, terwijl dat wel mijn indruk is.
Hoe kun je de gevolgen van Covid-19 rechtvaardiger verdelen? Rijke landen hebben een overvloed aan middelen. Hoe deze middelen te verdelen is een politieke vraag. Belasting speelt daarbij een belangrijke rol. Hoe halen we het geld op bij de burgers die het missen kunnen. Ook dat is een politieke keuze. We, regering en samenleving, ervaren kolossale economische kosten, miljoenen werkenden verliezen hun werk en miljoenen bedrijven gaan failliet.
De tijd van gewoon doorgaan is voorbij. Hoe gaan samenlevingen en economieën om met deze kosten? Ten eerste, accepteer dat wanneer miljoenen mensen stoppen met werken de totale economische productie daalt. De volgende vraag is: wie draagt daarvan de lasten? Welke politieke keuzes moeten we beïnvloeden? Ten tweede zal de regering ineens veel geld moeten uitgeven; doen ze dat niet dan komen er rellen. Er moet geld gegeven aan particulieren en er moet steun komen voor bedrijven.
Hoe zullen staten dit “betalen”? De eerste, belangrijkste, manier is door te lenen. Er is geen inflatie, de rente is laag, en de financiële markten kunnen grote bedragen aan, denk aan de QE. Als er een tijd is om te lenen, is het nu. Zelfs Duitsland gaat lenen. Maar Tax Justice is een organisatie van de inkomstenkant, dus we richten ons op de tweede manier, namelijk die van de belasting. Belasting moet verzameld worden waar dat mogelijk is.
Lessen uit de geschiedenis leren dat in tijden van oorlog de rijkere delen van de bevolking en de grote bedrijven bereid zijn een groter deel van de lasten te dragen. Er zijn belastingtarieven bekend van 77% tot wel 99,25%. Belastingen gingen boven leningen of andere maatregelen op momenten dat de steun (voor oorlogen) hoog was. En er zijn mensen die zeggen dat we een oorlog tegen Covid-19 voeren.
Belast winstgevende bedrijven Dat kan door de vennootschapsbelasting tot een bepaalde drempel laag te houden en daarboven flink te laten stijgen. Veel gewone winkels worden geconfronteerd met sluiting terwijl internetbedrijven hun aandeel overnemen. Laat de belasting dan een deel van die winsten binnenhalen. Hogere tarieven voor vennootschapsbelasting hebben invloed op het schuiven met de winst, de investeringen die economieën nodig hebben ontmoedigen ze vaak niet. Dus hou op te kibbelen over de juiste hoogte van de vennootschapsbelasting, 25% of 18%. Begin met een tarief van 50%, en denk na over 75% over de overtollige winst, die boven de 5%. Dit is ver van de oude consensus, maar wie weet waar we over vijf jaar zijn. Dit beschermt de zwakken, en laat de sterkeren de zwakkeren ondersteunen.
Belast rijke mensen meer. Dat kan, want de inkomstenbelasting is flexibel. Je kunt verschillende segmenten van de samenleving met verschillende tarieven belasten. Boven een bepaald inkomensniveau, geldt het tarief van 40 tot 50%. De opbrengst kun je in de Verenigde Staten maximaliseren met rond 75% inkomstenbelasting. Dus laten we beginnen met de acceptatiegrenzen van ons en van onze regeringen te verschuiven en naar hogere belastingen te streven.
De armen laten betalen is niet zinvol, aanscherpen van beleid wel. Dat betekent doorpakken. Huilen over deze voorstellen helpt niet. Rijke mensen blijven druk bezig met hun belastingadviseurs om belasting betalen te ontwijken. Het is een waterbed. Als je op een plaats druk uitoefent verplaatst het water zich, maar het volume blijft hetzelfde. Geld als water. De tijd is gekomen om zaken aan te scherpen: lekkages tegen te gaan, mazen in de wet te dichten, transparantie te vergroten, enzovoort.
Verminder de belasting voor de armen en de kwetsbaren, verhoog de belasting voor de rijken en de winstmakers. Winsten klotsen tegen de plinten, zorg dat ze betalen.
Johan Horeman, maart 2020
Tax Justice werkt al jaren aan een gereedschapskist rechtvaardige belastingheffing.
Bron: Tax justice and the coronavirus
Nederlandse vertaling: Fiscale rechtvaardigheid en het coronavirus
