Overal zien we experimenten en pilots in de richting van basisinkomen en zaken die je kunt zien als aanzet tot basisinkomen.
Deze keer aandacht voor een activiteit van de Duitse vereniging Sanktionsfrei om de sancties in het Duitse stelsel van sociale zekerheid te compenseren.
Zie hier het gehele overzicht van experimenten etc. en hier de reeds verschenen publicaties.
Welk land, stad of streek?
Duitsland.
De initiatiefnemers en hun doelstelling.
Het gaat om de vereniging Sanktionsfrei. Deze vereniging bestaat nu 3 jaar. Er hangt een vervelend stigma rond werkloosheid en daar willen ze vanaf.
Doelgroep en de omvang van die doelgroep.
De deelnemers komen uit overheidsprogramma Hartz IV. Hartz IV keert bijstand uit aan langdurig werklozen. Het gaat om een groep van 7 miljoen mensen. Deze personen moeten in het kader van dit programma aan allerlei verplichtingen voldoen, gericht op het vinden van een baan. Bij onvoldoende deelname worden ze gekort op hun uitkering.
Het scharnierpunt van dit experiment zit bij deze sancties: als een deelnemer aan het experiment een sanctie opgelegd krijgt, wordt deze door het programma HartzPlus aangevuld (gecompenseerd). Het is dus een manier om ‘in je uitkering te blijven’, met meer keuzemogelijkheden en zonder angst voor kortingen. Of om het nog anders te zeggen: het is een verzekering tegen sancties.
Uit 5.000 aanmelders zijn er 250 random geselecteerd voor de experimentele groep. Daarnaast zitten er 350 personen in de controlegroep.
Looptijd en periode.
De looptijd is drie jaar. Van februari 2019 tot februari 2022.
De hoogte van de uitkering, condities voor verstrekking.
Het gaat om een bedrag van (maximaal) € 416 per maand. Dit is namelijk de hoogte van de Hartz IV uitkering.
Ter vergelijking: Het minimumloon in Duitsland bedraagt € 1.500 en de armoedegrens ligt bij € 1.100.
Hoe wordt het gefinancierd?
Sanktionsfrei wordt privaat gefinancierd (crowdfunding).
Is er een onderzoek gekoppeld en wat is de methode?
Onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit van Wuppertal. Men ziet het als een explorerend onderzoek, want er wordt geen specifieke hypothese getoetst. Men gaat met vragenlijsten en interviews werken.
Wat is verder nog interessant om te noemen?
Een interessant discussiepunt is, of hier sprake is van een experiment met een onvoorwaardelijk basisinkomen. Strikt genomen niet en wel om twee redenen:
- De uitkering is minder dan de helft van het bedrag dat tot de armoedegrens gerekend kan worden. Het is niet echt een inkomen, eerder een aanvulling.
- Het stopt als je een baan vindt.
Wat is de relevantie voor ons?
Er zijn veel overeenkomsten met Nederlandse lokale experimenten met verruimde bijstand. Het Duitse en ook de Nederlandse experimenten zijn zeer beperkt qua opzet, maar de uitkomsten van de onderzoeken die hier aan gekoppeld zijn, kunnen wellicht interessante resultaten opleveren. Met name over de vraag wat de effecten zijn op welzijn en gezondheid door het weghalen van regels en sankties.
Bronnen
- BIEN: Germany: The first basic income experiment in Germany will start in 2019 (December 2019), Germany: The HartzPlus experiment is starting, and the basic income discussion is there to stay (maar 2019)
- Sanktionsfrei: Sanktionsfrei füllt Leistungskürzungen einfach auf – aus Spenden unserer Crowd.
- Tagespiegel: Berlin testet ab Juli das “Solidarische Grundeinkommen” (februari 2019)
- Wikipedia: Hartz concept.
Naar een tekst van Rob van Roon, april 2019
Afbeelding van Wilfried Pohnke via Pixabay
Laatste bewerking april 2019
Correcties en aanvullingen welkom via ons contactformulier
