Mijn oog viel op het bericht van Leen Kraniotis, redacteur economie van NOS Nieuws: Schreeuwend tekort aan woningen, wat moet eraan gedaan worden?
Citaat van het begin van zijn betoog:
Ellenlange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en een ton overbieden om nog een koophuis te kunnen bemachtigen: er is een woningtekort in Nederland en daarom is de maatschappelijke druk groot om er snel huizen bij te bouwen. Maar je kunt ook anders naar dit probleem kijken, zegt onderzoeksbureau Platform31 in een recent rapport: in 40 procent van de huizen woont nog maar één persoon, en dat percentage was nog nooit zo hoog.
In deze ben ik ervaringskundige, ik woon alleen, in een 5-kamer rijtjes huis. Dus 4 slaapkamers en een huiskamer. Veel te groot voor een alleenstaande 60plusser. Ik wil best kleiner, liefst een appartement met twee slaapkamers, maar ja……………Ik zal de lezer misschien even laten schrikken.
Mijn huur is € 507,13 minus mijn huurtoeslag van € 243 (maximale huurtoeslag ivm een zeer laag inkomen). Dus ik betaal voor mijn te grote woning € 264,13 per maand. Vele lezers zullen zeggen; “dit is belachelijk, hoeveel mensen zijn er niet die € 800 – € 1.000 of meer moeten betalen voor een woning van misschien 50 vierkante meter. Oneerlijk!
Je hebt gelijk, maar er zit natuurlijk een maar aan.
Allereerst die “slechts” € 264,13 is ruim 25 % van mijn netto uitkering, tel ik daar de energienota, verzekeringen, internet, water, enz. bij op, dan kom ik richting 50 % van het inkomen = woonlasten.
Nog een paar feiten:
- Mijn inkomen is laag, slechts € 16.000 bruto.
- Een appartement huren is duurder in de huidige woningmarkt, dan mijn rijtjes huis.
- Als ik zou samenwonen, vervalt mijn huurtoeslag.
- In de bijstand val je onder de kostendelersnorm. Hoe meer inwonende van 21 plus, met een eigen inkomen, hoe lager de bijstandsuitkering.
- Het is verboden om in een sociale huurwoning een kamer te verhuren. Zelfs als dat gratis zou zijn met een zelfde postadres.
Zelfde postadres betekend; gezamenlijk inkomen, dus geen huurtoeslag én een lagere uitkering.- De maximale huur mag niet hoger zijn dan € 737, 14 (2021), huren daarboven kom je niet in aanmerking voor huurtoeslag. Voor jongeren tot 23 jaar is het nog dramatischer dan mag de huur niet meer zijn dan € 424,42 !!! (probeer dat maar eens in de huidige huizenmarkt).
Conclusie ook al zou ik willen verhuizen, dan zit ik financieel vast. Logischer denken zou zijn; dit moet je juist stimuleren, een grotere woning voor een gezin, een kleinere woning voor een alleenstaande. De lezer begrijpt wel dat ik blijf zitten waar ik zit.
Koophuis? Als iemand met een laag inkomen, begrijp ik totaal niets van de koop-huizen-markt. Gemiddelde prijs € 350.000!!! Ik vind het niet normaal.
Maar even gegoogled: “wat kost een hypotheek van 3,5 ton?” Dan kom je netto uit op ongeveer € 1.500 per maand………..maar daar moet wél een salaris van € 67.500 tegenover staan. Op basis van mijn berekening 25% van mijn inkomen = huur. Dit rekensommetje is bijna het zelfde: 25% van het inkomen is hypotheek. Dus………..
Wat heeft dit te maken met het basisinkomen?
Stel: we schaffen de toeslagen en uitkeringen af.
Om het simpel te houden is de hoogte van het basisinkomen gelijk aan de huidige uitkering en de toeslagen. Dus netto blijft het inkomen van een gezin het zelfde. Doordat de huurtoeslag vervalt en de kostendelersnorm, zou het voor mensen wel eens aantrekkelijk kunnen worden om óf inwoning te nemen of kleiner te gaan wonen. Het verhuren van een kamer is natuurlijk inkomen, dus daar betaal je belasting over. Jong volwassenen van 21 plus worden niet meer “op straat gezet” omdat dan de uitkering niet naar beneden gaat. (Het aantal dakloze jongeren is in tien jaar verdubbeld.)
Daarnaast hebben we nóg een blokkade in de sociale-huur- huizen-markt.
Stel: een jong stel hebben beide een sociale huurwoning. Zij willen gaan samenwonen, maar……..als de relatie stuk loopt??? Eén van beide kan terug op de wachtlijst en dat kan jaren en jaren duren. Terug naar pa en ma, daar zitten beiden denk ik niet op te wachten.
Nog een probleem met samenwonen. Áls ze een gezamenlijk huishouden gaan vormen, zijn ze hun huurtoeslag kwijt. De maximale huurtoeslag is € 432,51. Ik heb geen bewijs, maar mijn vermoeden is dat veel huur huizen “leeg” staan, omdat het risico van opzeggen veel te groot is in het huidige systeem.
Stel er komt een systeem waarin huurtoeslag is afgeschaft en mensen die hun woning opzeggen, automatisch in een voorrang positie komen. Dus bij samenwonen geen problemen met de huurtoeslag én het risico weer jaren op een wachtlijst te komen staan.
Willem de Graaff, augustus 2021
