Met dank, door MijnOverheid bij de Voedselbank, door Gerard Sangers

Een alleenstaande vrouw met twee kinderen heeft te maken met 12 inkomensbronnen en 18 formulieren, aldus de WRR een paar jaar geleden.Te gek voor woorden.
Maar dat rapport had geen enkel effect. Gerard Sangers beschrijft in zijn boek Met dank, door MijnOverheid bij de Voedselbank’ wat het in de praktijk betekent.

In 2011 is Gerard is na 40 arbeidzame jaren in de bijstand gekomen. Zijn negatieve ervaringen heeft hij van zich afgeschreven.
“ Als uitkeringsgerechtigde zit je vast in het systeem van regeltjes, regeltjes, regeltjes. Ongemerkt en vaak onbewust word je het slachtoffer.”

In 2013 moesten de tanden van Gerard vervangen worden door een gedeeltelijke prothese. Telefonisch van te voren nagevraagd of zijn zorgverzekering dit zou vergoeden. Ja was het antwoord. Een rekening van € 2.500, maar nu zei zijn verzekering dit vergoeden we niet, alleen een volledige prothese vergoeden we…..
Om dit te kunnen betalen moest Gerard zijn lijfrentepolis voortijdig afkopen….van de gegarandeerde waarde van € 56.000 bleef netto € 10.000 over. Een verlies van € 46.000. Daar kwam de belastingdienst nog overheen. Uw inkomen is te hoog, U moet € 4.800 teveel ontvangen huur- en zorgtoeslag terugbetalen…
Als de gemeente Gerard nu een lening voor € 2.500 had gegeven om de tandartsrekening langzaam te kunnen betalen….

“2015 was voor mij een rampjaar. De wet IOAW ( bijstand voor ouderen) werd aangepast van ruim € 1.500 bruto per maand naar een krappe 1.200 bruto per maand, ter compensatie ging het kindgebonden budget omhoog van €110 naar €355. Netto €100 achteruit per maand. Mijn zoon werd juist in dat jaar 18: geen kindgebonden budget en geen kinderbijslag meer. Van het ene op het andere moment € 500 minder per maand om van te leven”

Hij zet zich in en probeert uit de bijstand te komen met parttime werk en met nul-uren contracten. Zijn conclusie: “Heb je een bijstandsuitkering en vind je een baan van 10-15-20 uur? NIET DOEN! Heb je een uitkering en bieden ze je een nulurencontract aan? NIET DOEN! De reden van deze vreemde, gouden tip is: de kans is groot dat je er netto op achteruit gaat.” De armoedeval is 100 % of meer.

Gerard heeft een heel oude auto om naar zijn drie werkgevers te rijden. Vaak betaalt de werkgever alleen 19 cent per gereden kilometer. Maar als je zoals Gerard 20.000 zakelijke kilomaters maakt, dan gaat er weleens wat kapot. Garage rekening van € 800. Autorijden kostte Gerard dus 34 cent per kilometer. Om te kunnen werken legde hij er € 3.000 op toe per jaar.
In 2014 kreeg Gerard het voor elkaar dat de gemeente hem 10 cent per kilometer extra gaf om te kunnen blijven werken en er niet op achteruit te gaan. Maar dat kreeg hij niet over 2012 en 2013. En ook niet meer in 2015. Pas bij de Hoge Raad heeft Gerard gelijk gekregen en kreeg hij alsnog € 300 gekregen voor 2015. Niet voor 2013 en 2014.

In 2015 was de maat vol en besluit Gerard niet meer betaald te werken.

Gerard is een optimistisch mens die zich met ziel en zaligheid inzet als vrijwilliger voor Vluchtelingen werk, voor het piloot project  BIJSTAND-WERKT-SAMEN, voor de Cliëntenraad. Hij komt er achter dat bedrijven en organisaties steeds meer gebruik (misbruik) maken van gratis arbeid. Door de Participatiewet zijn er vele vormen van gratis arbeid gekomen: proefplaatsingen, arbeidsoriëntatieplekken, loonkostensubsidies, re-integratieprojecten, snuffelstages, werken met behoud van uitkering en de meest belachelijke; verplicht vrijwilligerswerk. Het is moderne slavernij.

“Ik begin een beetje panisch te worden van verdienmodellen, lintjes, subsidies, behoud van eigen baan, imago, betaalde projectjes, enzovoort.” Armoede, schulden en uitkeringen is een miljardindustrie geworden. Aan het – tevergeefs – begeleiden naar betaald werk wordt zeker 4 miljard besteed door de overheid. Aan de ‘schulden’ van ongeveer 300 miljoen per jaar – meestal aan de overheid – geven we 11 miljard uit om het systeem te handhaven.

Naar de harde ervaringen van bijstandsgerechtigden wordt niet geluisterd door ambtenaren en beleidsmakers. “Er zit …een Berlijnse Muur tussen de systeemwereld (ambtenaren) en de leefwereld van mensen. Het enige wat je bereikt is dat misstanden onder de aandacht komen van de plaatselijke politiek. En dan geeft de wethouder Den Haag de schuld en dan zegt Den Haag U moet bij Uw gemeente zijn.”

Er staan nog meer ervaringen in zoals over het InlichtingenBureau. Dit bureau koppelt data van UWV, DUO, RDW, DJI enz. Bedoeld om signalen van fraude – met name bijstandsfraude – in kaart te brengen. Ook het Knooppunt Zorgfraude is hier recent bij ondergebracht. Een klein foutje en je hangt. Dat is nu wel gebleken in de Toeslagenaffaire. En de grote vissen .. 12.000 mensen die inkomsten in het buitenland voor vele miljarden hebben verzwegen gaan vrijuit.

“Als je arm bent denk je constant in euro’s. Dat maakt onzeker en bang.” “Flexwerkers, mensen met een nulurencontract, deeltijdwerkers, mensen met een tijdelijk contract…en dat zijn er op dit moment drie miljoen!!! Dat is de onderkant van de arbeidsmarkt. Van het ene moment op het andere moment géén inkomen meer.”

De conclusie van Gerard is simpel: afschaffen!
Dit geldt zowel voor de Toeslagenwet als de Participatiewet. De Toeslagenwet bestaat 15 jaar, een puinhoop. De Participatiewet bestaat 5 jaar, een nog grotere puinhoop…afschaffen! Wat dan wel? ‘Gewoon’…het basisinkomen”

Gerard probeert zijn ervaringen te delen met mensen in de sociale sector. Meestal vangt hij bot. Hebben ze teveel belang erbij om de miljarden van de uitkeringsfabriek in stand te houden.

Hij probeert zijn verhaal te slijten aan de Correspondent. Ze zijn niet geïnteresseerd. Hij is een fan van Rutger Bregman, maar ondanks diverse pogingen komt hij niet in contact met hem.

Uitgevers willen zijn verhaal niet publiceren. Gerard publiceert het zelf. Eindelijk is er aandacht in Trouw en andere media.

Mijn conclusie: Dit boek is verplichte lesstof voor alle wethouders sociaal van Nederland en voor de woordvoerders sociaal van de 17 of 18 verschillende politieke  fracties in de Tweede Kamer.

Alexander de Roo, Voorzitter Verenging Basisinkomen, mei 2021
Afbeelding van Emergency Denture Repair via Pixabay

Kijk op deze site te gek voor woorden om een indruk te krijgen van het boek.
Te bestellen via boekenbestellen.nl  € 19,95 ex.verzendkosten.
Het boek verschiijnt inmiddels als feuilleton op onze website.
Het boek kan ook als PDF gratis gedownload worden via een nieuwsbrief van de FNV aan de leden.
Er is ook een recensie door Bert Vos verschenen: ‘Met dank, door MijnOverheid, bij de voedselbank’: de Verpletterende Werkelijkheid.

PS.
Ik ben niet onpartijdig, heb zelf 2,5 jaar in de bijstand gezeten in de jaren tachtig toen er 25 % jeugdwerkloosheid was. Maar toen kreeg ik direct na mijn afstuderen zonder problemen een bijstandsuitkering, mocht ik 125 gulden bijverdienen met kleine politieke baantjes, kon ik twee maanden zorgeloos op vakantie in het buitenland. Heb slechts 8 maal gesolliciteerd naar banen die ik echt wou hebben. Maar dat was allemaal voor de toeslagenwet (2005) op aandrang van het CDA ingevoerd en de Participatiewet (2015) ingevoerd door VVD en PvdA.