Willem moet even een frustratie van zich af schrijven. In het nieuws gaat het nu steeds over de energie armoede. De gasprijs ligt 10x zo hoog als vorig jaar, waardoor arme gezinnen een naheffing kunnen verwachten van misschien wel € 1.000. Nou als je uitkering € 1.000 per maand is, is dat natuurlijk een doemscenario. Dus kachel uit en onder een deken op de bank.
Ook de regering zag dat er iets moest gebeuren. Dit treft alle Nederlanders, arm en rijk. Omdat de belasting op energie maar liefst 50% voor huishoudens is, gaan we deze verlagen. Kosten: € 3 miljard. Ieder gezin krijgt € 400 belasting voordeel: snel, simpel en rechtvaardig. Rechtvaardig? Voor de rijkeren is die € 400 één of twee keer minder uiteten, voor veel armen is die € 400 twee maanden leefgeld.
Er is nog iets onrechtvaardigs. Nu blijken ruim 2 miljoen huishoudens een vast contract te hebben. Deze hebben dus voorlopig geen last van de energie stijging. Toch krijgen zij ook die € 400……….. Kosten: 900 miljoen!
Willem heeft een simpele manier van denken. Stel nu dat de energie-kosten-stijging was gekoppeld aan de huurtoeslag. Hoe hoger je huurtoeslag, hoe hoger je compensatie energiekosten. Iemand in een huis van een half-miljoen krijgt geen huurtoeslag, dus ook geen compensatie. Iemand met een minimaal inkomen, wonend in een tochtig huis van de woningbouw, krijgt dan bijna de gehele kostenstijging vergoed. Ja, ja, misschien houden ze wel geld over, omdat ze nóg zuiniger met energie om gaan. Willem kan, bij wijze van spreken, op een luciferdoosje uitrekenen dat dit geen 3 miljard hoeft te kosten én komt het geld terecht waar het terecht moet komen. Juist, bij de mensen die nu in de kou zitten.
Ik komt steeds vaker berichten tegen over geld waarvan ik denk; “dat is toch niet voor jullie bedoeld?”
Op moment, mede door Corona, wordt er met miljarden gegooid. Geld is goedkoop, dus een miljoentje meer of minder maakt niet uit.
Het onderwijs heeft een miljarden injectie gehad om de leerachterstand door Corona weer in te halen. Nu blijkt dat die leerachterstand erg mee te vallen. Dus waar komt al dat geld nu terecht? Niet alleen bij de scholen in achterstandswijken, ook bij scholen in Blaricum, de Bilt, Amsterdam-Noord, enz.
We kennen allemaal het verhaal van de mondkapjes deal met Sywert van Lienden. Uit mijn hoofd € 9 miljoen oneigenlijke verrijking. En wie probeert het geld terug te halen? Juist, Joep van ‘t Hek.
Nog een voorbeeld. Tijdens Corona was de NOW regeling van kracht ter ondersteuning van bedrijven. Geen bedrijf failliet, geen werknemer ontslagen. Nu blijkt dat 60% van de bedrijven teveel subsidie hebben aangevraagd. Daarbij werd als max. norm bedrag per werknemer op bijna € 10.000 gesteld. De maximale ww-uitkering is € 3.500 (???)
We gaan nog even verder. Een paar weken geleden een bericht van (uit mijn hoofd) de gemeente Bergen op Zoom. 5 ton ondersteuning bedoeld voor de culturele sector was in de zakken van management en hogere ambtenaren terecht gekomen. Dit soort berichten komt 1x in het nieuws en daarna hoor je er niks meer van.
Gemeenten moesten tijdens Corona de TOZO en TONK regelingen uitvoeren. 352 gemeenten, 352 eigen regeltjes. Nu blijkt dat er nog tientallen, misschien wel honderdtallen miljoenen op de plank liggen. Of die ooit terug komen in de schatkist, is nog maar de vraag.
De laatste en dan stopt Willem er maar mee. De vraag is; waarom ontvangen de rijkeren (een ton of meer) kinderbijslag? Dat is ongeveer € 90 per maand. Voor de rijkeren een fooi, voor de armen een vermogen.[1]
Maar dan hoor je ook: basisinkomen is onbetaalbaar. Willem geloofd daar helemaal niets van. Het geld komt nu “gewoon” in verkeerde portemonnees terecht. Natuurlijk is het basisinkomen voor iedereen, maar laten we een eerste stap zetten door het afbouwen van het uitkeringen circus. Het afschaffen van de bullshit van extreme controle systemen, vermoeden van fraude, administratieve rompslomp, juridisch getouwtrek, de macht van de ambtenaar, onmenselijke bejegening, financiële ravijnen door (parttime) te werken, een ondoordringbare systeemwereld, verdienmodellen, de onmogelijke opgave van maatwerk leveren, onzinnige re-integratie trajecten enz.
Onbetaalbaar? We geven al miljarden uit aan uitkeringen, maar ook miljarden om het circus in stand te houden. Natuurlijk gaat iedereen bovenop het basisinkomen belasting betalen. Wat Willem betreft mag dat 50% zijn. Voor de rijkeren én de minder rijken. Maar dan houdt Willem in ieder geval de helft over van iedere euro méér. Nu is de praktijk dat iedere euro meer of direct ingeleverd moet worden, of soms levert iedere euro daling van netto inkomen op.
Willem de Graaff, oktober 2021
[1]. Opmerking redactie:
Willem heeft gelijk dat kinderbijslag een fooi is voor de rijken, maar inkomensafhankelijkheid in alweer een regeling invoeren is een slecht idee. Laat dit overeind als beperkte vorm van kinderbasisinkomen en verhoog de belasting voor de rijken eventueel een klein beetje.
