Basisinkomen is een middel dat simpel van uitvoering is, dat nauwelijks bureaucratische regelgeving vraagt, niet-fraudeleus is en zorgt voor een grondige schoonmaak in ons huidige sociale zekerheidsstelsel vanbijstand, werkeloosheid, toeslagen, controles, etc. Eric Binsbergen pleit ervoor en mag hopen dat in de door de commissie Borstlap voorgestelde ‘maatschappelijke alliantie’ ook serieus over het basisinkomen gesproken gaat worden.
In de januari 2020 zijn twee grote rapporten naar buiten gebracht. Als eerste het rapport HET BETERE WERK, de nieuwe maatschappelijke opdracht, van de Wetenschappelijke Raad Regeringsbeleid (WRR). En een week later, van de Commissie Regulering van Werk, ook wel commissie Borstlap genoemd, het rapport: In wat voor land willen wij werken?
Met instemming constateer ik dat beide rapporten stappen zetten op weg naar het basisinkomen. Het WRR rapport door de basisbaan op te voeren. Citerend uit de samenvatting van het rapport (blz. 15): ‘Het sluitstuk van de sociale zekerheid zou daarom niet de bijstand maar de basisbaan moeten zijn.’ De commissie Borstlap door introductie van de basiszekerheid voor alle werkenden. Basiszekerheid zowel wat betreft het risico van arbeidsongeschiktheid als dat van kennisveroudering (onderaan blz. 12 van het rapport).
Toch is er een ‘maar’. Beide rapporten behandelen enkel het wel en wee van de betaald werkenden en voor zover over niet betaald werkenden wordt gesproken, gaat het er om deze groepen ook naar betaald werk te geleiden onder het motto: heel Nederland aan het betaalde werk! Waarom is dit, wat zit hierachter? De klassiek economische opvatting dat enkel betaald werk het land vooruit helpt? De angst voor het failliet gaan van de B.V. Nederland? En wordt daarom door beide rapporten het basisinkomen geheel onbenoemd gelaten?
Inderdaad, het basisinkomen focust op meer dan alleen economische groei. Het begrip basisinkomen focust primair op welzijn. Het basisinkomen is een inkomen voor ieder individu vanaf 18 jaar en is onvoorwaardelijk, ongeacht of men wel/geen betaalde baan/vermogen heeft. Het bijzondere van het basisinkomen is dat het ook onbetaald werken erkent en meeneemt bij de inrichting van de maatschappij. Wij kennen allen de onbetaalde huisvrouw/man en iedereen is het over eens dat hier sprake is van werken. Ook studeren is werken, kantinebeheer van de korfbalclub, of je zieke ouders verzorgen, het bezoeken als vrijwilliger van alleenstaande ouderen. Allemaal onbetaalde werkzaamheden, maar de politieke en wetenschappelijke elite in ons land weigeren het onbetaald werken als werken te definieren.
Het artikel in TROUW ‘Koersen wij op geld of op geluk’ (Verdieping van 24/1-2020) rapporteert over de drie vrouwelijke premiers van Nieuw Zeeland, IJsland en Schotland, die pogingen doen een nieuw economisch model te ontwikkelen. Zij vormen sinds 2018 samen de club WEGo: Wellbeing Economy Governments, waarbij indicatoren als welzijn, klimaatverandering, verantwoord consumentisme, energietransitie, naast economische groei, als leidende indicatoren moeten gelden bij begrotingsbeslissingen.
Met de zienswijze van die drie premiers in het hoofd ervaar ik beide rapporten daarom toch als stappen op weg naar het basisinkomen. En, alleen al de naamgeving verwijst naar verwantschap: basisbaan–basiszekerheid-basisinkomen!
Het basisinkomen is wel een stap verder en brengt een inclusieve visie op werken tot stand, waarin betaald en niet betaald werken naast elkaar figureren. Het basisinkomen gaat er vanuit dat de meeste mensen iets van hun leven willen maken en daarvoor werk, betaald en/of onbetaald, aanpakken dat er toe doet. Het basisinkomen, inclusief basisbaan en basiszekerheid, is het middel dat inkomen veilig stelt om te leven, ook als betaald werken niet voorhanden is, men gedwongen wordt ermee te stoppen, arbeidsongeschikt raakt, wil bijscholen/studeren etc.
Het basisinkomen is bovendien een middel dat simpel van uitvoering is, dat nauwelijks bureaucratische regelgeving vraagt, niet-fraudeleus is en zorgt voor een grondige schoonmaak in ons huidige sociale zekerheidsstelsel vanbijstand, werkeloosheid, toeslagen, controles, etc.
Ik pleit ervoor en mag hopen dat in de door de commissie Borstlap voorgestelde ‘maatschappelijke alliantie’ ook serieus over het basisinkomen gesproken gaat worden.
Eric Binsbergen, voorzitter Basisteam Basisinkomen Amsterdam, februari 2020
Afbeelding van Markus Spiske via Pixabay
Hier nog een praatje van Eric Binsbergen op een huiskamerbijeenkomst van partij VOLT op 9 januari 2020
