In de zomer van 2015 moest ik op het matje komen bij de arbeidsmakelaar van de gemeente.
Dhr. R.G.: “U bent door ons geselecteerd voor het project ‘Verkeersregelaar’. U krijgt zo een gesprek met de directeur van dit bedrijf. Binnen een halfuur werd ik aangenomen. Eén dag theorie, één dag praktijkexamen. “Dit is een kans die wij u in samenwerking met de gemeente bieden.”
Ik vind alles prima, net een paar weken cardiotrainingen achter de rug door mijn hartstilstanden, het wachten is nu nog op alle uitslagen. Zou het niet beter zijn die af te wachten? Nee, dat kon niet, want zo’n theorie-examen kan nooit van invloed zijn op uw gezondheid.
De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik het beroep verkeersregelaar voor mij totaal niet zie zitten. Ik heb niks met ‘enge’ dingen, zelfs een draaimolen vind ik al niks. Je zou mij ook nooit zien in een achtbaan. De kinderen wel en dan stond vader met maagkrampen beneden.
Maar goed, als bijstandsgerechtigde moet je doen wat je gezegd wordt. Als je ergens niet aan meewerkt wordt dat gezien als weigering en dat levert waarschijnlijk een sanctie op.
Onderweg pikte ik een jongeman op die ook naar deze cursus moest. Qua achtergrond, interesse en opleiding mijn inziens ook niet de potentie om verkeersregelaar te worden. Maar net als ik moest hij. Ik had voor mezelf een plannetje bedacht: als ik nu zak voor dat theorie-examen dan zijn we hier ook weer vanaf. Dat plannetje ging niet door, want volgens de instructeur was het slagingspercentage bijna 100%. Dus moest je wel heel dom zijn om niet te slagen.
Onze arbeidsmakelaar en de directeur van het bedrijf waren met elkaar in gesprek. Kijkend door de ramen ging dat heel gemoedelijk. Die twee kennen elkaar, dacht ik. Ik moest binnenkomen en werd min of meer ‘de hemel in geprezen’ dat dit voor mij een kans was uit duizenden. Wanneer ik zou slagen werd mij een contract aangeboden van 32 uur per week. Dat was voor dit bedrijf uniek, want ze hadden maar één werknemer met een fulltime contract. De gemeente deed voor mij een behoorlijke duit in het zakje (?). Dus moest ik goed mijn best gaan doen.
Het voelde vreemd. Ze willen van mij af, koste wat het kost.
In de pauze maakte ik een babbeltje met de andere kandidaten, we waren met tien man. Het overgrote deel was er via het UWV. Bij het UWV kon je een voucher van € 1.000 indienen voor een cursus of opleiding. Dit was heel makkelijk, want de directeur van dit bedrijf regelde de aanvraag, je hoefde alleen maar een handtekening te zetten. Vreemd verhaal. Nog vreemder wordt het als ik vertel dat mijn gemeente voor mij maar liefst € 1.815 heeft betaald voor dezelfde cursus! Dat is 80% meer! Thuis heb ik het een en ander gegoogeld, de duurste cursus verkeersregelaar die ik tegen kwam was € 700.
Voor het theorie-examen was ik geslaagd, zoals iedereen. Ik denk dat de meeste kinderen uit groep 8 voor deze cursus zouden slagen. Tien cursisten x € 1.000, dat is een leuk verdienmodel voor twee dagen cursus.
De week daarop moesten we praktijkexamen doen. Locatie: een joekel van een rotonde, megadruk, met fietsers, auto’s, vrachtwagens. De stoplichten werden uitgezet en het was de bedoeling dat iedere cursist met de instructeur het verkeer ging regelen. Ik vertelde net dat ik een draaimolen al eng vind. Alles in mij protesteerde tot en met hartkloppingen aan toe. Doodeng. Ik ben in mijn auto gaan zitten. Het onbeschofte toppunt vond ik, dat ze een uur niet naar mij om hebben gekeken. Ik dacht echt dat ik ter plekke weer een hartstilstand zou krijgen.
Thuisgekomen meteen naar bed. Diezelfde avond stuurde ik de arbeidsmakelaar een pittige mail over de gang van zaken bij dit bedrijf. Geen reactie.
Een paar dagen daarna had ik een afspraak met de arbeidsmakelaar. Excuus, dit had niet mogen gebeuren, hij had inmiddels contact opgenomen met het bedrijf.
Ik zei: “Ik zou het normaal hebben gevonden dat je me de volgende dag even had gebeld.” Ik was natuurlijk pislink.
“Maar ik heb je toch gebeld?” Een collega van de arbeidsmakelaar deed er nog een schepje bovenop. “Ja, R. je hebt meneer Sangers gebeld, daar was ik bij.”
Onvoorstelbaar, ze houden zelfs elkaars hand boven het hoofd, ook wanneer je moet liegen.
Het verhaal Verkeersregelaar kreeg nog een staartje. Men wilde wel eens weten wat mijn arbeidsbeperkingen zijn. Dus moest ik onderzocht worden door een keuringsarts. Ik arbeidsbeperkingen? Ja, zoals iedereen met een zes voor zijn leeftijd, ja, zoals iedereen met hartproblemen, ja, zoals iedereen met een lichte COPD, ja, zoals iedereen met hoogtevrees. Ik legde aan de keuringsarts het verhaal uit over het traject Verkeersregelaar… hij schudde zijn hoofd. “Meneer Sangers, maakt u zich hier maar niet druk om, het enige wat ze willen is een ‘rapportje’ waarmee ze zichzelf ingedekt hebben.”
“0, wij wisten niet dat meneer een beperking had!”
“Ik kom jammer genoeg teveel mensen tegen dit zich psychisch belasten door de strijd aan te gaan met hun gemeente.”
“Mijn advies, niet doen in het belang van uw gezondheid, je gaat het toch nooit winnen.”
Zo, dat was dus mijn “medische” keuring… de arts heeft me niet aangeraakt!
Van het traject Verkeersregelaar heb ik niets meer gehoord.
Drie jaar later (!!!) moest ik weer op het matje komen bij de arbeidsmakelaar. Ook dat verhaal eindigde weer in één grote leugen. Lees het verhaal Als de linkerhand niet weet wat de rechter doet.[1]
Met het schrijven van dit verhaal komen de herinneringen weer boven. Slechte herinneringen.
Op een bepaald moment had de gemeente verzonnen dat iedereen een VCA-certificaat moest gaan halen. Uit mijn hoofd in 2014. Ik werd gebeld door de poortwachter van de gemeente, dhr. K.K., of ik per direct het cursusboek kon komen halen op het gemeentehuis. Dat was op een vrijdag, de cursus zou op dinsdag plaatsvinden en direct daarna examen. Ik was op dat moment in Rotterdam, dus mijn zoon gebeld of hij langs het gemeentehuis wilde gaan om dat boek te halen. Zo gezegd, zo gedaan.
Ik wist helemaal niet wat VCA inhield. Nou, daar kwam ik dus wel achter. VCA is een veiligheidscertificaat voor mensen die bijvoorbeeld in de bouw werken, industrie, loodgieter, timmerman, schilder, en dergelijke beroepen. Het zijn veiligheidsregels, van brandblusser tot steiger, van gevaarlijke stoffen tot klimmateriaal. Mijn achtergrond is detailhandel, daar heb je BHV (bedrijfshulpverlener) nodig, geen VCA. Maar ja, wat moet, dat moet. Ik heb me dat weekend het rimram geleerd. Iets wat mij totaal niet interesseert. Een dik cursusboek erin stampen.
Op de bewuste dinsdag waren er een vijftiental cursisten, ik kon me geen voorstelling van maken hoe deze mensen waren geselecteerd. Man/vrouw, jong/oud, heel verschillende werkervaring enzovoort. Er was ook een statushouder bij, ik had medelijden met die jongeman. Hij sprak slecht Nederlands, laat staan dat hij goed kan lezen en schrijven. De cursusleider deed eerst een stuk theorie. Uit ervaring wist hij welke vragen er in het examen zouden kunnen worden gesteld, dus sommige onderdelen werden ‘gewoon’ overgeslagen. In de pauze een babbeltje met elkaar, minstens de helft begreep écht niet waarom ze hier waren. Maar, ja, het moet. Ik merkte wel dat die buitenlandse jongen het slecht had, hij begreep er helemaal niets van. Dit aan de cursusleider gemeld, hij mocht naar huis. De cursusleider begreep ook niet waarom hij was geselecteerd.
Het examen verliep naar mijn gevoel redelijk… maar ja, dat zegt niets. De uitslag zou worden opgestuurd. En daar was-ie dan, mijn VCA-certificaat : geslaagd. Nu was ik natuurlijk wel nieuwsgierig naar mijn cijfer. Cursusbedrijf gebeld… Nee, daar mochten ze geen antwoord op geven. Huh…?? “Moet u aan de gemeente vragen.” Ik weet niet hoe ik het voor elkaar gekregen heb, maar ik had een acht. Maar tot heden heb ik er helemaal niets aan gehad, in mijn verwoede sollicitatiepogingen is er ook nooit naar gevraagd. Wel BHV, maar die is inmiddels al jaren verlopen…
Nog een slechte herinnering:
Ik had zoals eerder omschreven vanaf 2012 drie nulurencontracten. Toch moest ik van de poortwachter, dhr. K.K., gaan werken met behoud van uitkering bij een plaatselijke stomerij/bedrijfskleding wasbedrijf.
“Maar ik werk al, ik zit in de cliëntenraad en nu dus ook dit?” Ja, want dit was een uitgelezen kans op een betaalde fulltimebaan.
Dit bedrijf zocht een commercieel iemand, die nieuwe klanten ging maken. “Dat past precies bij jou.” Maar mijn nulurencontracten gingen wel voor. Dus als ik gepland was bij andere bedrijven moest ik dat voorrang geven. In mijn ‘vrije tijd’ (10-20 uur) naar de wasserette. Wat ik daar heb meegemaakt, daar kan ik een apart boek over schrijven… wat een puinhoop. Er werkten minimaal zes mensen met behoud van uitkering… een hondenbaan. De moderne wasserijen zijn bijna volautomatisch, hier werkten ze nog met de hand! Het enige wat professioneel was, was de mangel (een grote strijkmachine), maar alleen voor tafellakens en beddengoed. De rest, zoals bedrijfskleding, moest met het handje. De eigenaar had volgens mij een ADHD-gehalte, constant werd er gedreigd, dat wanneer men niet doorwerkte of fouten maakte, dit gemeld zou worden aan dhr. K.K. van de gemeente. De sfeer was om te snijden. Maar ik mocht naar buiten… nieuwe klanten zoeken. Dat lukte mij redelijk en in een halfjaar had ik toch enkele tienduizenden euro’s omzet binnen gehaald. Ik werd de hemel in geprezen!
Gesprek met dhr. K.K. van de gemeente: “Wordt het niet eens tijd voor een contract?” Daar was hij het wel mee eens.
Samen in gesprek met de ‘baas’. Toen het gesprek ging over een arbeidsovereenkomst, was ik in één keer niet meer die aardige Gerard. En tot overmaat van ramp ging dhr. K.K. helemaal mee met de werkgever… Ik kon mij niet aan de indruk onttrekken dat die twee een ‘dealtje’ met elkaar hadden.
Ik ben er toen mee gestopt… nooit meer wat van gehoord. Alhoewel? Het bedrijf is failliet gegaan… hoe kan dat nou? En gratis personeel én failliet gaan??????
Een paar maanden geleden las ik in een nieuwsbrief van een grote organisatie op het gebied van het Sociaal Domein, dat zij een opdracht hadden ontvangen om voor het Ministerie van Sociale Zaken onderzoek te doen naar fraudemogelijkheden door bijstandsgerechtigden. Dan gaan mijn 
haren recht overeind staan. Bijstandsfraude is de laagste fraude op het beroemde fraudelijstje.
Ik reageerde met de vraag: Gaan jullie ook onderzoek doen naar fraude/oneigenlijk gebruik van loonkostensubsidie, proefplaatsingen bij bevriende bedrijven, social return, verplicht vrijwilligerswerk en dergelijke?”
Het antwoord was: “Helaas, dat staat niet in onze opdracht van het Ministerie.”
Dit verhaal heeft als titel Verkeersregelaar, iets voor u? Ik denk dat het ongeveer een jaar geleden is dat ik dit verhaal geschreven hebt. Dus klaar.
Vandaag kreeg ik weer enige hartkloppingen bij het lezen van de plaatselijke krant. Met veel bombarie wordt verteld dat de gemeente in samenwerking met […] succesvol twee kandidaten hadden opgeleid tot verkeersregelaar. Dus dit verkeersopleidingsbedrijf verdient al vijf jaar (!!!) aan zijn ‘troebele’ praktijken. Nu maar hopen dat de gemeente er in die vijf jaar achter is gekomen dat dit wel een erg dure firma is. Net nog even gegoogeld naar de opleidingskosten van de cursus Verkeersregelaar. Gemiddeld € 500, dus waarom die € 1.815 ooit voor mij is betaald (???) wil ik nog steeds niet begrijpen. Ook blijkt nu dat er niets met mijn ervaringsdeskundigheid is gedaan. Ik heb de neiging om te achterhalen wie die twee geslaagde kandidaten zijn, horen over hun ervaring. Maar zoals ik mij de laatste jaren probeer aan te leren: laat maar…niet goed voor mijn gezondheid.
[1] Hoofdstuk 8, volgt binnenkort
Uit het boek: MET DANK, DOOR MIJNOVERHEID BIJ DE VOEDSELBANK, Gerard Sangers.
Gerard is van mening dat basisinkomen een goede oplossing is om de problemen die hij in het boek schetst aan te pakken.
Zie hier voor meer informatie over het boek en voor de reeds gepubliceerde delen.
Zie ook de website Te gek voor woorden.
Copyright © 2021 Gerard Sangers
Niets uit deze tekst en het boek mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
