Het sociale en fiscale stelsel in Nederland kraakt in zijn voegen. Ondertussen groeit ook hier de vermogensongelijkheid en wordt de groep mensen die niet rond kan komen steeds groter.
In de discussie is basisinkomen een oplossingsrichting die nauwelijks aan de orde komt.
Het lijkt een beladen term die stelselmatig wordt vermeden.
Wij willen de discussie verder helpen door twee verschillende tussenstappen te introduceren, die ieder op zich al en forse verbetering zouden opleveren ten opzicht van de huidige problemen.
Wij doen dat in een uitgebreide nota (Twee tussenstappen naar volledig basisinkomen: een burgerbijslag en een burgerinkomen, 16 blz. PDF) en in een artikelen reeks op onze website.
De ene tussenstap noemen we burgerbijslag.[1] Samen met de introductie van een woontoeslag kunnen we daarmee de inkomensafhankelijke heffingskortingen en de toeslagen afschaffen. De uitkeringen blijven bestaan.
De andere tussenstap noemen we burgerinkomen.[2] Daarbij verdwijnen ook de uitkeringen.
We laten zien hoe de tussenstappen gefinancierd kunnen worden.
Middelen vallen vrij door het afschaffen van de belastingkortingen en de toeslagen.
Bij het burgerinkomen ook de uitkeringen..
Een herziening van de schijven (hogere tarieven en mogelijk ook andere schijfgrenzen) in box 1 van de inkomstenbelasting is nodig. Het afschaffen van de inkomensafhankelijke kortingen en toeslagen moet gecompenseerd worden om te grote verschillen met het huidige stelsel te voorkomen. Ook een zekere herverdeling door daadwerkelijk hogere belasting te heffen bij de hogere inkomens vinden wij wenselijk.
Omdat vermogen en/of vermogensaanwas in Nederland zeer laag wordt belast, kunnen we daar ook een deel van de financiering vinden.
Tenslotte kijken we wat in het actuele Nederlandse politieke landschap de mogelijkheden zijn dat onze suggestie aanslaan.
Alexander de Roo
Reyer Brons
November 2022
De nota Twee tussenstappen naar volledig basisinkomen: een burgerbijslag en een burgerinkomen (16 blz. PDF) is in te zien en te downloaden.
Bovenstaande tekst is gebaseerd op het voorwoord van de nota.
Een reactie op deze nota (correcties, verbeteringen, andere suggesties, andere zienswijzen zijn welkom bij de auteurs.
Als er reacties komen die daartoe aanleiding geven, wordt een verbeterde versie van deze nota gemaakt.
[1] De term burgerbijslag en het idee in hoofdlijnen komt van Peter Kamp, zie zijn artikel Vereenvoudig ons fiscaal stelsel met een Burgerbijslag en een Woontoeslag.
[2] De term burgerinkomen is in 2020 geïntroduceerd door van Michiel van Hasselt in zijn boek Met een BURGERINKOMEN Meer Vrijheid, Gelijkheid en Burgerschap in Nederland 202?. Zie ook een recensie op onze website.
