Mensen die naast een basisinkomen extra inkomen willen genereren dienen alle vrijheid te krijgen die ze nodig hebben om hierin te voorzien. Zonder overheidsbemoeienis.
Om de betekenis van extra inkomen genereren inhoud te geven stelt Theo Heutinck voor de reeds nu gehanteerde belastingvrije vrijwilligersvergoeding van € 1.700 per jaar te verhogen naar € 5.000 per jaar.
Enige tijd geleden zijn op de website VBi 2 artikelen geplaatst van mijn hand (eerst op 4 februari en een vervolg op 19 februari 2019) waarin ik gepleit heb voor meer diepgang i.p.v. retoriek m.b.t. een Basisinkomen en alle uitkeringen en toeslagen kritisch te bezien. Uitgaande van een maximaal eenvoudig Basisinkomen d.w.z. € 1.000 p.m. voor alle Nederlanders vanaf 18 jaar en € 110 onder 18 jaar. Daarom heb ik voorgesteld een grondige analyse te maken m.b.t. welk gedeelte van deze uitkeringen en toeslagen dan kunnen vervallen en welke dekkingen nodig zijn om het gehele plan te bekostigen. Ook heb ik voorgesteld middels een PGO (PersoonsGebondenOndersteuning) een vangnet te organiseren om bijzondere gevallen tegemoet te komen. Helaas heeft niemand gereageerd op mijn oproep om samen in een werkgroep de analyse te maken
Ik heb in deze artikelen nog geen aandacht besteed aan het aan het proces op de “arbeidsmarkt”, zoals ik dat zie, nadat een Basisinkomen is ingevoerd.
Na de invoering van een Basisinkomen zullen er mensen zijn die extra inkomen willen genereren maar niet perse een baan zoeken. Het grote deel van de Nederlanders die een vaste baan hebben, naast een basisinkomen, zullen deze behoefte over het algemeen niet hebben. Mensen met alleen een basisinkomen (en eventueel een PGO) en maar een klein of geen pensioen zullen deze behoefte wel hebben. De vraag is hoe zou dit dan gerealiseerd kunnen worden?
Uitgangspunt hierbij moet m.i. zijn dat er bij het genereren van dit extra inkomen geen overheids- bemoeienis moet zijn. Betrokkenen moeten in alle vrijheid kunnen handelen. Zo kom ik op de gang van zaken m.b.t. vrijwilligers-vergoeding in het huidige belastingstelsel. Anno 2019 mag € 1.700 per jaar, zonder opgave of controle aan vrijwilligersvergoeding ontvangen worden. Als we dit bedrag zouden verhogen naar € 4.000 à € 5.000 p.p. per jaar dan is het zeer waarschijnlijk dat het probleem een stuk kleiner is m.b.t de invoering van een Basisinkomen. De vraag is of dit kan? Daarvoor is een grondige analyse nodig.
Een voorbeeld: veel huishoudens hebben een werkster die ongeveer € 15 per uur verdient. Er is geen (veelal) arbeidsovereenkomst en er wordt(veelal) geen belasting betaald. Als de werkster niet meer bevalt wordt het (mondelinge) samenwerkingsverband opgezegd. Als de werkster er genoeg van heeft zegt ze dat ze niet meer terugkomt. Stel dat de werkster 6 uur per week werkt dan verdient ze ongeveer € 100 per week. Dat is bij 45 weken € 4.500 per jaar . Mijn idee van een vrijwilligersvergoeding van € 4.000 – € 5.000 per jaar is dus niet onrealistisch. Het gebeurt dus al. Er zijn in zorg en onderwijs en sport ook voorbeelden te bedenken. Er is genoeg vrijwilligerswerk en werkzaamheden van beperkte omvang te doen.
In mijn visie staat dus centraal dat men bij het zoeken naar extra inkomen, na het invoeren van een basisinkomen niet meer gebonden moet zijn aan allerlei regels van de overheid. Als je extra inkomen wil realiseren moet je vrij kunnen handelen. Je gaat iets zoeken dat bij je past, wat je kunt en wat je wil en tegen een beloning waar je genoegen mee wilt nemen.
Deze opzet is dus niet bedoeld om iemand aan een baan te helpen maar iemand in de gelegenheid te stellen extra inkomen te verwerven zonder bemoeienis van wie dan ook. Dit in tegenstelling tot voorstellen m.b.t basisbanen (Buma) en een Parallelle Arbeidsmarkt (Wilthagen) waarbij het creëren van banen de achterliggende gedachte is en (tijdelijk) met subsidies wordt gewerkt.
Judith Schuil heeft in haar artikel in Denktank (23 maart 2019) gewaarschuwd voor gedwongen of onderbetaald werk m.b.t de Parallelle Arbeidsmarkt. Ook lees ik in haar publicatie te geloven in de creativiteit van mensen zelf om te zoeken naar extra inkomen als ze niet betutteld worden en in hun waarde worden gelaten. Daar ben ik ook van overtuigd.
Samenvatting
Mensen die naast een basisinkomen extra inkomen willen genereren dienen alle vrijheid te krijgen die ze nodig hebben om hierin te voorzien. Zonder overheidsbemoeienis. De achterliggende gedachte is dus niet om een vaste baan te vinden. Dat dit in sommige gevallen wel tot een vaste baan kan leiden is mooi meegenomen.
Zelf bepalen wat je kan, wat je wil en waar je plezier aan hebt. Beloning is een kwestie van wat je vraagt en wat je kunt krijgen.
Om de betekenis van extra inkomen genereren inhoud te geven stel ik voor de reeds nu gehanteerde belastingvrije vrijwilligersvergoeding van € 1.700 per jaar te verhogen naar € 5.000 per jaar. Hiervoor is nog wel extra analyse en onderzoek nodig.
Wellicht kan na een grondige analyse een plan uitgewerkt worden om het Basisinkomen te verhogen naar resp. € 1.100 (en € 200 per kind). Een PGO is dan wellicht minder nodig en komt de eenvoud van een Basisinkomen ten goede (waar ik een sterk voorstander van ben).
Nogmaals doe ik een oproep om een groep te formeren om een grondige analyse uit te voeren voor de invoering van een eenvoudig Basisinkomen.
Theo Heutinck, april 2018
Afbeelding van Carrie Z via Pixabay
