Maar liefst 37 partijen doen mee aan de Tweede Kamer verkiezingen in maart. Het gaat om de 13 partijen die nu al in het parlement zitten en 24 nieuwkomers, waaronder enkele afsplitsingen van al zittende partijen. Vijf zittende partijen en negen nieuwkomers hebben iets over basisinkomen in hun programma opgenomen.
Voor de zittende partijen zie het eerdere bericht CU, D66, GroenLinks, PvdD, PvdA en Splinter nemen stappen op weg naar basisinkomen.
Onderstaand lopen we de nieuwe partijen langs. (Het lijstnummer staat achter de naam.)
Partijen die voor invoering van onvoorwaardelijk basisinkomen zijn:
De Piratenpartij (19) en de Groenen (36) spreken zich klip en klaar uit voor invoering van basisinkomen.
Het is voor beide partijen overigens niet de eerste keer dat ze meedoen.
Helaas doen de Groenen alleen mee in de kieskringen Amsterdam en Friesland. De Piratenpartij doet wel in alle 20 kieskringen mee.
Opmerkelijk is de partij NL Beter (24). Zij bepleiten een snelle introductie van het leefbaar inkomen. “Het leefbaar inkomen is het vaste bedrag dat elke maand door de overheid wordt uitgekeerd om te voorzien in de grondwettelijk verankerde bestaanszekerheid op een basaal niveau voor iedere Nederlander.”
Partijen die een basisinkomen met voorwaarden willen
De Libertaire Partij (20) pleit voor een basisinkomen in de vorm van negatieve inkomstenbelasting. Ze noemen dat een voorwaardelijk basisinkomen, de voorwaarden is basisinkomen, maar de voorwaarden is eigenlijk alleen dat verrekening plaats vindt met te betalen belasting over ander inkomen.
De partij Vrij en Sociaal Nederland (33) bepleit in haar een basisinkomen, dat bij navraag alleen bedoeld blijkt te zijn voor inkomens tot ongeveer modaal.
Een probleem is dat deze partij inmiddels intern ruzie heeft gemaakt en maar in een beperkt aantal kieskringen meedoet. Een afsplitsing doet als Blanco Lijst Zeven (30) met hetzelfde programma mee in een aantal andere kieskringen.
Een heel bijzondere doelgroep van basisinkomen bepleit Ubuntu Connected Front (29).
“ZZP’ers, oproepkrachten, flexwerkers, uitzendkrachten, thuiswerkers, onbetaalde zorgarbeid(st)ers, mantelzorgers, vrijwilligers in de wijk of in de sport….Voor al deze mensen die uitgesloten zijn van het sociale zekerheidsstelsel ziet UCF in het Basisinkomen de oplossing”
Een partij die op de drempel staat, maar er niet helemaal voor is
De partij Volt, die bij de Europese Verkiezingen 2 % haalde is een twijfel geval. Ze besteden een heel hoofdstuk aan alle voordelen van het basisinkomen, maar dan nemen ze niet de laatste stap om voor invoering te pleiten: “Voordat we die grote stap zetten, moeten we de financiële haalbaarheid en alle mogelijke gevolgen beoordelen.” Net niet dus.
Partijen die eerst nog willen experimenteren
Splinter (22) bepleit experimenteren met basisinkomen. Onafhankelijk Kamerlid Femke Merel van Kooten, nummer 1 van Splinter (ze was gekozen op de lijst van de PvdD in 2017) bepleit “Er komt een grote pilot” naar basisinkomen. Net als de PvdD overigens.
NIDA (18) is een progressieve migrantenpartij van het voormalige Rotterdamse raadslid Nourdin El Ouali. “We dienen op een vernieuwende manier om te gaan met werkloosheid en inkomen, met omscholing en met experimenten met een basisinkomen (basiszekerheid)”.
Overzicht
In 2012 waren er alleen twee nieuwkomers die iets met basisinkomen wilden. Bij de 2017 verkiezingen bepleitten vier gevestigde partijen experimenten ( GroenLinks, D66, PvdD en PvdA) en waren er vijf nieuwkomers die iets met basisinkomen hadden. Nu in 2021 zijn er acht nieuwkomers die iets met basisinkomen willen, naast vijf gevestigde partijen,
Van de gevestigde partijen wil GroenLinks invoering in 8 jaar, D66 en CU willen een negatieve inkomstenbelasting van een paar honderd euro, dat bij D66 doorgroeit tot het sociaal minimum. PvdD wil een grootschalig experiment en de PvdA wil lokale experimenten.
Zie ook CU, D66, GroenLinks, PvdD, PvdA en Splinter nemen stappen op weg naar basisinkomen. (Dit bericht is gecorrigeerd omdat Denk er ten onrechte in genoemd werd.)
Alexander de Roo, februari 2021
Zie voor meer informatie over de genoemde partijen onze pagina Politiek en Basisinkomen. Met links naar hun websites en de programma’s.
Er is ook een overzicht waar alle geregistreerde partijen langs gelopen worden en een pagina waarop ze zijn gerubriceerd naar hun stellingname van voor tot ongenoemd.
