Wereld 2.0 – Betere samenleving voor iedereen, Jan Klijn

In een recent boekje stelt  Jan Klijn dat we moeten streven naar een voor Allen Beter samenleving.  Een belangrijk punt is de invoering van basisinkomen voor iedereen.  Centraal in de manier waarop hij de zaken wil regelen is er een wereld egalisatie en duurzaamheidsfonds.

Een groot deel van de mensheid heeft niet of onvoldoende de beschikking over voedsel, water en gezondheidszorg: primaire zaken voor een menswaardig bestaan. Daarbij aangevuld zijn huisvesting, veiligheid, vrijheid, scholing en een zinvolle maatschappelijke tijdsbesteding in belangrijke mate bepalend voor de kwaliteit van het leven.
Dit wordt niet gerealiseerd doordat de maatschappij wordt beheerst door eigenbelang, hebzucht en competitie. Er zal een omslag moeten komen waarbij duurzaamheid en samenwerking voorop staan met het doel om de levenskwaliteit voor alle mensen te realiseren: we moeten streven naar een voor Allen Beter samenleving (AB: All Benefit).
Dit is de kerngedachte die oud-ondernemer Jan Klijn neergelegd in een bescheiden boekje van 50 blz.
Wat zijn AB-principe vooral in de weg zit, is hebzucht. Dat moet zo veel mogelijk gecorrigeerd worden.

Een belangrijk onderdeel in zijn redenering is de invoering van basisinkomen voor iedereen, waarbij het bijstandsniveau uitgangspunt is. Uitkeringen etc. kunnen verdwijnen. Andere inkomsten tot ongeveer het bedrag van het bijstandsniveau zijn belastingvrij, daarboven moet wel belasting betaald worden.
Belangrijk punt in zijn redenering is dat van dat basisinkomen 40 % geoormerkt wordt voor huisvesting, 20 % voor basisvoeding en de overige 40 % vrij besteedbaar. Ook aanvullende inkomsten zijn vrij besteedbaar. De geoormerkte bedragen zijn niet overdraagbaar aan anderen en niet besteedde bedragen vervallen na verloop van tijd.
Dit betekent dus ook dat er gezorgd moet worden voor huisvesting die betaalbaar is binnen deze 40 % en dat duidelijk moet zijn wat behoort tot de basisvoeding. De auteur is daar heel dirigistisch in en zegt niets over de  lastige besluitvorming die nodig is om dat voor elkaar te krijgen. Het maakt in zijn systematiek heel veel uit of wat je als boer verbouwt wel tof niet tot de basisvoeding gerekend wordt.

Centraal in de manier waarop hij de zaken wil regelen is er een wereld egalisatie en duurzaamheidsfonds (GSE: Global Sustainability and Egalisation). De belangrijkste inkomstenbron van dit fonds is een soort duurzaamheidsbelasting: van alle producten en diensten moet nagegaan zijn hoe duurzaam ze zijn en is de belasting daarop hoger naarmate dat minder het geval is. Daarbij denkt hij niet alleen aan zaken als zuinig omspringen met natuur en milieu, maar ook bijvoorbeeld aan kinderarbeid.
Ook bij dit idee heeft de auteur geen aandacht voor de problemen die dit met zich meebrengt: hoe ga je om met conflicten die ontstaan bij de vaststelling van de duurzaamheid en mutaties daarin. Maar ook: hij krijgen we voor elkaar dat er een gezaghebbende GSE ontstaat?

Ondanks de geringe omvang van het boekje besteedt Jan Klijn aandacht aan veel onderwerpen, zoals voedsel, water, gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting,  geldsysteem, veiligheid, criminaliteit, migratie, arm versus rijk. Ook hier stelt hij rigoureuze wijzigingen voor. Bijvoorbeeld geld moet weer worden  waar het voor bedoeld is (vooral als ruilmiddel). Speculatie en oppotten moet uitgebannen worden.

Over het algemeen legt de auteur de vinger op zere plekken in onze samenleving. De richting van de oplossingen die hij wil, zijn over het algemeen prima, maar vaak wat rigide. Hij heeft weinig aandacht voor de vraag hoe we moeten komen in de door hem gewenste wereld.
Aan het slot onderkent hij dat ook:

We worden er Allen Beter van als we de discussie (internationaal) hierover aanpakken en gezamenlijk tot een gedegen en in detail uitgewerkt en uitvoerbaar pakket kunnen komen. Vervolgens moet hiervoor een plan van aanpak en een tijdsplanning met een duidelijke fasering worden gemaakt.

Reyer Brons, november 2109